صفحه ۳۰۹

یهودی خود در جلسه قضاوت شریح شرکت فرموده؛ و اگردستگاه قضایی و قضاوت از چنین قدرت و استقلالی برخوردار نباشد قدرتهای سیاسی و اقتصادی جامعه بر قاضی و تشکیلات قضایی سیطره می‎یابند. و این مطلبی است بسیار مهم و شایان توجه.

13- برخی از آداب قضاوت

در اینجا برخی از اخبار و روایات مربوط به آداب و چگونگی قضاوت و نیز کلام شیخ در نهایه در این زمینه را یادآور می‎شویم، بحث تفصیلی در این موضوع باید در جای خود و کتب مربوطه مورد بررسی قرار گیرد.

1- محمد بن مسلم از امام محمد باقر(ع) روایت کرده است که آن حضرت گفت: پیامبرخدا فرمود:

"آنگاه که دو نفر برای قضاوت به تو مراجعه کردند، در ارتباط با سخنان اولین نفر قضاوت مکن تا سخنان دیگری را نیز بشنوی؛ که اگر چنین کنی قضاوت برای تو روشن خواهد شد."اذا تقاضی الیک رجلان فلاتقضی للاول حتی تسمع من الآخر، فانک اذا فعلت ذلک تبین لک القضاء. (وسائل ‏158/18، ابواب آداب قاضی، باب 4، حدیث 2)

2- صدوق به سند خویش از امام رضا(ع) از پدران خویش از علی (ع) روایت نموده که گفت: چون پیامبرخدا(ص) مرا به یمن اعزام نمود فرمود:

"آنگاه که محاکمه به نزد تو آوردند به نفع هیچ یک از دو طرف حکم مکن مگر اینکه از دیگری مسأله را جویا شوی. آنگاه امیرالمؤمنین (ع) فرمود: پس از آن هیچ گاه من در قضاوت تردید نکردم."اذا تحوکم الیک فلاتحکم لاحد الخصمین دون ان تسأل من الآخر، قال: فما شککت فی القضاء بعد ذلک . (وسائل ‏159/18، ابواب آداب قاضی، باب 4، حدیث 6)

3- عیاشی از حسن از علی (ع) روایت نموده که چون پیامبر(ص) آن حضرت را اعزام نمود فرمود:

ناوبری کتاب