صفحه ۲۷۸

مشکلات نوپدید جامعه حل و فصل می‎گردد.بالاخره حفظ بیضه اسلام و حفظ کیان مسلمین وقتی ضرورت پیدا کرد، به هرچه توقف پیدا کرد در حد ضرورت می‎توان آن را تجویز نمود، اکنون که حکومت اسلامی شده اگر ما مجتهد جامع الشرایط به اندازه کافی نداریم نمی شود گفت که ریگان

در حدیثی از امام صادق (ع) منقول است که می‎فرماید: "چیزی نیست که خداوند آن را حرام کرده باشد مگر اینکه برای افرادی که مضطر بدان هستند حلال نموده است."لیس شئ مما حرم الله الا و قد احله لمن اضطرالیه. (وسائل ‏137/16، کتاب الایمان، باب 12، حدیث 18)

و امر قضاوت مهم تر از امامت و رهبری جامعه نیست، که اگر فرض شود که فقیه واجد شرایط یافت نمی شود که مسؤولیت حکومت اسلامی را بپذیرد، بی تردید واجب است عدول مؤمنینی که آگاه و واقف به مسائل اسلام و مسلمین هستند این مسؤولیت را بپذیرند، و تعطیل حکومت اسلام جایز نیست و نباید امور مسلمانان را در هیچ شرایط به طاغیان ستمگر سپرد. و این مطلبی است شایان توجه.

8- آیا تجزی در اجتهاد مجزی است یا خیر؟

بر فرض اعتبار اجتهاد در قاضی آیا تجزی [اجتهاد در بعضی از بخشها و موضوعات فقهی و احکام شرعی ] مجزی است یا اینکه باید قاضی مجتهد مطلق باشد؟ و آیا می‎توان به هنگام وجود مجتهد مطلق و هنگام نبودن آن فرق قائل شد؟ اینها دیدگاههای متفاوت در مسأله است، که [محقق سبزواری ] درکفایة الاحکام کفایة الاحکام 261/ دیدگاه سوم را اختیار فرموده است.

در ارتباط با مسأله فوق باید گفت: ممکن است در ابتدا به اصل فرض تجزی در

ناوبری کتاب