صفحه ۲۷۷

البته اگر به هر دلیل در این حد هم امکان پذیر نبود، چون حکومت اسلامی بدون قوه قضائیه امکان پذیر نیست و بسا تعطیل امر قضا و سهل انگاری در آن زیان و خسارت بسیاری به پیکره حکومت وارد می‎آورد به گونه ای که از این طریق برای کیان اسلام و مسلمین احساس خطر می‎شود، در این صورت جایز و بلکه واجب است که فقیه متصدی حکومت اسلامی برخی افراد ملتزم به موازین اسلام و محتاط در این زمینه را که برقوانین قضاوت ولو از طریق تقلید آگاهی دارند برای انجام این مسؤولیت منصوب کند، یا در حد ضرورت به آنان وکالت دهد، ولکن مراقب اعمال آنان باشد که بر فرض خطا اشتباهات آنان را جبران کند.و به همین علت حضرت استاد - مدظله - اقدام به تأسیس دادگاه عالی نمودند تا احکام سنگین مربوط به نفوس و دماء و اموال پس از تأیید قضات این دادگاه که معمولا در حد اجتهاد بودند قابل اجرا باشد. (مقرر)

جهت و علت این نظر نیز پس از فرض ضرورت و اهمیت مسأله روشن است. و باب تزاحم در فقه باب گسترده ای است که با آن بسیاری از حوادث واقعه و

ناوبری کتاب