صفحه ۲۴۱

حاکم اسلامی این شرط را لازم می‎شمرد و بحث آن گذشت، خبر ابی خدیجه و نیز مقبوله عمر بن حنظله بر ضرورت این شرط دلالت دارد، چنانچه بحث آن خواهد آمد.

و نیز خبر سلیمان بن خالد به نقل از امام صادق (ع) که فرمود:

"از حکومت [قضاوت ] بپرهیزید؛ چرا که حکومت مخصوص امامی است که آگاه به قضاوت باشد و در بین مسلمانان عادل باشد، مانند پیامبر(ص) یا وصی پیامبر."اتقوا الحکومة فان الحکومة، انما هی للامام العالم بالقضاء العادل فی المسلمین لنبی (کنبی) او وصی نبی. (وسائل ‏7/18، ابواب صفات قاضی، باب 3، حدیث 3)

و روایتی که کلینی با حذف سند از امام صادق (ع) روایت کرده که فرمود:

"قاضی ها چهار دسته اند، سه دسته در آتش اند و یک دسته در بهشت: فردی که به ناحق حکم براند و خود بداند در آتش است، و کسی که به ناحق حکم براند و خود نداند در آتش است، و کسی که به حق حکم براند و خود نداند در آتش است، و کسی که به حق حکم براند و خود بداند در بهشت است."القضاة اربعة، ثلاثة فی النار و واحد فی الجنة : رجل قضی بجور و هو یعلم فهو فی النار، و رجل قضی بجور و هو لایعلم فهو فی النار، و رجل قضی بالحق و هو لایعلم فهو فی النار، و رجل قضی بالحق و هو یعلم فهو فی الجنة . (وسائل ‏11/18، ابواب صفات قاضی، باب 4، حدیث 6)

ابوداود در سنن به سند خویش از ابن بریده از پدرش از پیامبر(ص) روایت نموده که فرمود:

"قاضی ها سه دسته اند، یک دسته در بهشت و دو دسته در آتش اند: اما آنکه در بهشت است مردی است که حق را بشناسد و به آن قضاوت کند، و اما آنکه حق را بشناسد و در حکم ستم روا دارد در آتش است، و فردی که از روی ناآگاهی بین مردم قضاوت کند نیز در آتش است."القضاة ثلاثة، واحد فی الجنة و اثنان فی النار: فاما الذی فی الجنة فرجل عرف الحق فقضی به، و رجل عرف الحق فجار فی الحکم فهو فی النار، و رجل قضی للناس علی جهل فهو فی النار. (سنن ابی داود ‏268/2، کتاب الاقضیه، باب فی القاضی یخطئ)

در نهج البلاغه در مورد کسی که مسؤولیت قضاوت را به عهده می‎گیرد و صلاحیت آن را ندارد می‎فرماید:

"و کسی که مجهولاتی به هم بافته و به سرعت و با حیله و تزویر در میان مردم نادان

ناوبری کتاب