صفحه ۲۴۰

بخش چهارم کتاب [جلد دوم فارسی ] بدان مراجعه نمود. به ویژه به خبر سلیمان بن خالد که در آن به نقل از امام صادق (ع) آمده بود: "از حکومت بپرهیزید، چرا که حکومت مخصوص امامی است که آگاه به قضاوت باشد و در بین مسلمانان به عدالت رفتار کند برای پیامبر (یا مانند پیامبر خ،ل) یا وصی پیامبر."اتقوا الحکومة، فان الحکومة انما هی للامام العالم بالقضاء العادل فی المسلمین لنبی (کنبی خ،ل) او وصی نبی. (وسائل ‏7/18، ابواب صفات قاضی، باب 3، حدیث 3)

خبر ابی خدیجه و مقبوله نیز بر این موضوع دلالت دارد.

و اما شرط پاکزادی و مرد بودن؛ ما به تفصیل این دو شرط را به هنگام بررسی شرائط حاکم اسلامی مورد بحث قرار دادیم، که همه آن دلایل بر این مورد نیز دلالت دارد. برای اطلاع می‎توان به فصل دهم و یازدهم بخش چهارم کتاب [جلد دوم فارسی ] مراجعه نمود.

و در مورد شرط "آزاد بودن"، این بحث نیز به تفصیل در فصل دوم همان بخش مورد بررسی قرار گرفت، علاوه بر اینکه موضوع آن نیز در زمان ما منتفی است.

و اما شرط شنوایی و بینایی؛ اگر تشخیص فرد صاحب حق از دروغگو و قضاوت به حق و عدل بر این دو متوقف باشد، رعایت آنها الزامی است و الاما دلیلی بر اعتبار این دو ویژگی بخصوص نداریم [چنانچه بحث این نیز به تفصیل در مبحث شرایط رهبری بخش چهارم کتاب، جلد دوم فارسی گذشت ].

4- اعتبار علم در قاضی

اما در این جهت که قاضی باید عالم باشد، گذشته از اصل [عدم جواز و صحت قضاوت الا ما خرج بالدلیل ] و وضوح این مطلب که قضاوت به حق، متوقف بر آگاهی و علم قاضی است، و نیز وجود بسیاری از ادله و آیات و روایات که در رهبر و

ناوبری کتاب