صفحه ۲۲۱

آمده است که: چون پیامبرخدا(ص) در ماه شعبان سال ششم برای جنگ با بنی المصطلق از مدینه خارج شد جعال ضمری را به جای خویش گماشت.

باز در همان کتاب در شرح حال "سباع بن عرفطة غفاری" می‎نویسد: آن حضرت (ص) به هنگامی که برای جنگ خیبر از مدینه خارج شد وی را به جای خویش گماشت.

باز در همان کتاب در شرح حال "ابی رهم غفاری" می‎نویسد: آن حضرت (ص) در جنگ فتح وی را بر مدینه گماشت.

و در کتاب مواهب و شرح آن آمده است: چنانچه ابن هشام نوشته: پیامبر(ص) در جنگ تبوک "محمدبن مسلمه انصاری" را بر مدینه گماشت. و دمیاطی به پیروی از واقدی - که به نظر او، وی در نقل و ضبط تاریخ دقیق تر است - می‎گوید: آن حضرت "علی" یا "سالم" یا "ابن ام مکتوم" را به جای خویش گماشت. ولکن حافظ زین الدین عراقی در شرح حال "علی (ع)" از شرح تقریب می‎نویسد: علی (ع) در هیچ صحنه نبود که حاضر نباشد به غیر از صحنه جنگ تبوک ؛ زیرا آن حضرت (ص) وی را در مدینه به جای خویش گمارده بود، چنانچه عبدالرزاق در کتاب خود (مصنف) به سند صحیح از سعدبن ابی وقاص این مطلب را آورده است. و عین لفظ او این چنین است: پیامبرخدا(ص) چون به سوی تبوک حرکت کرد در مدینه علی بن ابی طالب را به جای خویش گذاشت و در کتاب استیعاب آمده: چون پیامبرخدا(ص) به مدینه آمد در بیشترین غزوات خویش علی را به جای خویش می‎گمارد.

و در محاضرات الابرار تألیف شیخ بزرگوار محی الدین عربی آمده است: جانشینانی که آن حضرت به هنگام خروج از مدینه برای جنگ یا عمره به جای خویش می‎گماشت این افراد هستند: ابولبابه، بشیربن منذر، عثمان بن عفان، عبدالله بن ام مکتوم، ابوذر، عبدالله بن عبدالله بن ابی سلول، سباع بن عرفطة، نمیلة بن عبدالله لیثی، عریف بن اضبط دیلمی، ابو رهم، محمدبن مسلمه انصاری، زید بن حارثة، سائب بن عثمان بن مظعون، ابوسلمة بن عبدالاسد، سعد بن عبادة و ابودجانه ساعدی. آنگاه چگونگی ولایت هر یک از اینها را یادآور می‎شود.

باب: درباره افرادی که امام به هنگام مسافرت به جای خویش می‎گمارد: پیامبر مصطفی (ص) در جنگ تبوک علی بن ابی طالب را بر خانواده خویش گماشت، و وی را مأمور فرمود که بر امور گوناگون آنان قائم و ناظر باشد.

ناوبری کتاب