یادداشت جلد سوم
"جهاد" و "اجتهاد" دو واژه هم ریشه است که "مجاهد" و "مجتهد" را به هم پیوند میدهد؛ و نقطه مشترک هر دو احساس مسؤولیت و تلاش بی امان برای صلاح و اصلاح جامعه، و زدودن غبار از چهره تابناک حقیقت است.
مجاهد با مرکب عشق و ایثار میتازد تا موانع را از سر راه خدا برگیرد و عدالت و آزادی را برای دیگران به ارمغان آورد؛
و مجتهد با ژرف اندیشی و پایداری میکاود تا حکم حوادث نوپدید را از منابع زلال آن - قرآن و سنت - استنباط و استخراج کرده و به جامعه اسلامی هدیه نماید.
و بی گمان تبلور عینی و مصداق مشترک این دو مفهوم، مجتهدان مجاهد و مجاهدان مجتهدی میباشند که با درایت و هوشیاری از سنگر اجتهاد، پرچم جهاد را به اهتزاز درآورده و از محراب عبادت به حرب با دشمنان اسلام و قرآن برخاسته اند و در فراز و نشیب حوادث از نشر حقایق و ادای وظیفه الهی خود در شکلهای مختلف کوتاهی نورزیده اند.
مرجع عالیقدر و مجاهد بزرگوار استاد حضرت آیت الله العظمی منتظری - حفظه الله - بی تردید از جمله مصادیق فوق و از فقهای کم نظیری میباشند که در طول زندگی پرثمر خویش همواره جهاد و اجتهاد، دیانت و سیاست، تدریس و تحقیق و تألیف را وظیفه اصلی خود دانسته، و از همان ابتدای گام نهادن به مرحله اجتهاد در کنار مبارزات سیاسی و فعالیتهای اجتماعی خویش حل مشکلات فقهی جامعه و تدریس و تدوین مسائلی را که در ابواب مختلف فقه کمتر بدان توجه شده