و از امام رضا(ع) منقول است که فرمود:
و روایات بسیار دیگری که در مورد ارجاع به کتاب و سنت وارد شده است؛ بر این اساس اجتهاد در نزد ما غیر از اجتهادی است که در بین سنت مصطلح است.
و اما آنچه ایشان [لسان العرب ] در آخر کلام خود یادآور شده [که وی بدون ارجاع به کتاب و سنت از پیش خود نظری را ابراز دارد] گویا با این جمله خواسته است تصویب را نفی کند؛ که بحث پیرامون آن در محور بعد خواهد آمد.
6- تخطئه و تصویب
روشن است که مسائل دینی بر دو گونه است: بخشی از آن مسائل اصلی است که از ضروریات دین است و فرقه های مختلف مسلمانان بر آن اجماع و اجتماع دارند وصریح کتاب خداوند یا سنت متواتر قطعی و یا عقل سلیم بر ضرورت آن دلالت دارند، بخشی دیگر فروع اجتهادی استنباطی است که نیاز به اعمال اجتهاد و نظر و استخراج آن از اصول بیان شده در کتاب و سنت یا از حکم قطعی عقل، دارد.
در مورد بخش اول هیچ خلاف و اشکالی نیست و جائی برای اجتهاد و استنباط در آن وجود ندارد.
اما بخش دوم که بر اعمال اجتهاد و ابراز نظر متوقف است به ناچار در آن اختلاف نظر به وقوع میپیوندد. و این اختلاف به خاطر اختلاف در معانی برخی از الفاظ، یا اختلاف در صحت حدیث و ضعف آن، یا به خاطر اختلاف در نقل روایات، یا به خاطر اختلاف در علل و اسباب ترجیح به هنگام تعارض روایات، یا
.jpg)
