صفحه ۱۳۱

ظهور در این معنی نداشته باشد حداقل محتمل این معنی است."المستصفی 175/1

و اما در مورد روایتی که بدان استناد شده، به سندی که پیش ما امامیه بتوان بدان اعتماد کرد دست نیافتیم.

در سنن ابن ماجه ذیل همین روایت به نقل از زوائد آمده است:

"در سند این روایت ابوخلق اعمی که اسم او حازم بن عطا است آمده و او فردی ضعیف است، این روایت به طرق مختلف آمده که در سلسله سند همه اشکال است، این مطلب را شیخ ما عراقی آنجا که احادیث بیضاوی را گردآوری کرده یادآور شده است."سنن ابن ماجه ‏1303/2، کتاب الفتن، باب 8، حدیث 3950

بلی در کتاب تحف العقول در نامه امام هادی (ع) به مردم اهواز آمده است که فرمود:

"همه امت بدون استثنا اتفاق دارند که قرآن حق است و در نزد همه فرقه های اسلامی شکی در آن نیست وهمه آنان به صورت اجتماع به تصدیق کتاب و حقانیت آن اعتراف دارند و همه آنان در این جهت به حقیقت رسیده و بر هدایت اند، و این مطابق گفتار پیامبرخدا(ص) است که: "هرگز امت من بر گمراهی اجتماع نمی کنند." پس آن حضرت خبر داده که هرچه امت بر آن اجتماع کنند همه آن حق است."و قد اجتمعت الامة قاطبة لا اختلاف بینهم ان القرآن حق لا ریب فیه عند جمیع اهل الفرق، و فی حال اجتماعهم مقرون بتصدیق الکتاب و تحقیقه، مصیبون مهتدون، و ذلک بقول رسول الله (ص): "لا تجتمع امتی علی ضلالة" فاخبر ان جمیع ما اجتمعت علیه الامة کلها حق. (تحف العقول 458/)

این روایت بر فرض صحت، ظهور در اجماع و اتفاق همه امت دارد؛ پس منحصر به فقها و مجتهدین نیست، چنانچه منحصر به علمای سنت نیز نمی باشد، بلکه همه طوایف مسلمانان را شامل می‎شود که از جمله آنان شیعه امامیه با ائمه دوازده گانه آنان هستند، و ما پیش از این گفتیم که هر اتفاق و اجماعی که نظر امام معصوم در آن باشد بی تردید نزد ما حجت است. و این نکته ای است شایان توجه.

ناوبری کتاب