صفحه ۱۲۰

نمی تواند از سوی خود حکمی را تشریع و یا قانونی [در برابر قانون خداوند] وضع کند.

حتی پیامبراکرم (ص) با آن همه مقام والاو تقربی که به خداوند تبارک و تعالی داشت باز تابع دستور خداوند بود و بر آن اساس بر جامعه حکومت می‎فرمود. خداوند تبارک و تعالی در این ارتباط می‎فرماید:

"ان الحکم الالله انعام (6) 57/ حکم [قانون و یا حکومت ] تنها از آن خداوند است."

و نیز می‎فرماید:

"الاله الحکم انعام (6) 62/ همانا حکم تنها از آن اوست."

و نیز می‎فرماید:

"و ان احکم بینهم بما انزل الله و لاتتبع اهوائهم و احذرهم ان یفتنوک عن بعض ما انزل الله الیک ... افحکم الجاهلیة یبغون و من احسن من الله حکما لقوم یوقنون ؟مائده (5) 49/ و 50

(ای پیامبر) بدانچه خدا نازل فرموده بین مردم حکم (یا حکومت) کن و هواهای آنها را پیروی مدار، و از اینکه ترا نسبت به برخی از آنچه خدا بر تو فرود آورده به فتنه اندازند بر حذر باش... آیا اینان حکم جاهلیت را می‎طلبند، و برای ایمان باوران چه کسی در حکم بهتر از خداوند است ؟"

ما پیش از این نیز یادآور شدیم که احکام به دو گونه است: "احکام الهی" - که پیامبر از جانب خداوند مردم را بدان دعوت می‎کند و واسطه ابلاغ آن است، که در این صورت اوامر آن حضرت در بیان این احکام ارشادی محض است - و "احکام حکومتی" - که این اوامر [به اصطلاح ] اوامر مولوی است و از آن حضرت به عنوان ولی امر و حاکم مسلمانان صادر می‎گردد - این بدان معنی نیست که در مورد دوم پیامبراکرم (ص) طبق میل خود هرگونه که خواست ولو متضاد با احکام خداوند و ناسخ آن حکم براند، بلکه این گونه احکام و فرمانهای پیامبراکرم (ص) احکام عادلانه موقتی است، از قبیل صغریات و مصادیق احکام کلی و فراگیری که از سوی خداوند متعال به قلب شریف آن حضرت نازل شده است.

ناوبری کتاب