کتاب‌ها مبانی فقهی حکومت اسلامی - جلد سوم - صفحه ۱۰۳ | آیت‌الله منتظری

صفحه ۱۰۳

فصل سوم: مسؤولیت رهبر در حکومت اسلامی و اشراف وی بر قوای سه گانه

مسؤولیت رهبر در حکومت اسلامی دلالت برخی روایات در این زمینه

صفحه ۱۰۲ صفحه ۱۰۵

ناوبری کتاب

با کمک این بخش شما می‌توانید به جلد و صفحه دلخواه خود در این کتاب منتقل شوید

مبانی فقهی حکومت اسلامی

پیشگفتار
- زمینه و انگیزه
- چند نکته قابل توجه
- خاتمه
درآمدی بر سلسله درسها و مباحث کتاب
- الف) تاریخچه نگارش فقه حکومتی در اسلام
ب) روش علمی و شخصیت فقهی استاد
- 1 - از خانه تا مدرسه
- 2 - اساتید مشهور
- 3 - تألیفات و آثار علمی
- 4 - ارجاعات امام خمینی
- 5 - شخصیت فقهی و روش تدریس
مبانی فقهی حکومت اسلامی
- مقدمه
- الف - حکومت مطلقه شاهنشاهی
- ب - حکومت مشروطه سلطنتی
- ج - حکومت اشرافی (اریستوکراسی)
- د - حکومت انتخابی نخبگان
- ه - حکومت حزبی
- و - حکومت دموکراسی
- الف - طرح بحث به شیوه فلاسفه
- ب - تکیه بر گردآوری مجموع مطالب
- ج - بررسی مسائل به شیوه تطبیقی یا فقه مقارن
- د - رعایت ترتیب در نقل آیات و روایات
بخش اول: اصل اولی و حکم عقل در مسأله ولایت
- نفی ولایت انسان بر انسان به مقتضای اصل اولی
- حکم عقل و فطرت بر لزوم پذیرش نوعی از حاکمیت
- خلاصه کلام و نتیجه
بخش دوم: ثبوت ولایت برای رسول خدا و ائمه معصومین
- ثبوت ولایت به مفهوم حکومت برای برخی از انبیا و ائم
بخش سوم: ضرورت حکومت و لزوم آن در همه زمانها از ن
- فصل اول
- فصل دوم
- فصل سوم نمونه های دیگری از مسائل حکومتی
- فصل چهارم بیان دلایل ضرورت حکومت در همه زمانها از
- فصل پنجم بررسی روایات مورد استناد اهل سکوت در عصر
یادداشت جلد دوم
بخش چهارم شرایط حاکم اسلامی (رهبر واجب الاطاعه) بر
- یادآوری:
- فصل اول: شرایط رهبر و والی در کلمات دانشمندان و فق
- فصل دوم: شرایط رهبر از دیدگاه عقل (با قطع نظر از آ
- فصل سوم: شرایط رهبر در چشم انداز آیات قرآن کریم
- فصل چهارم: بحث و بررسی تفصیلی در شرایط رهبر
  - شرط اول: عقل و درایت کافی
- فصل پنجم: شرط دوم: اسلام و ایمان
- فصل ششم: شرط سوم: عدالت
- فصل هفتم: شرط چهارم: علم و فقاهت
- فصل هشتم: شرط پنجم: قدرت و تدبیر رهبری
  - آیات مورد استناد در این شرط
  - روایات مورد استناد در این شرط
- فصل نهم: شرط ششم: آلوده نبودن به خصلت های ناپسند
  - روایات مورد استناد در این شرط
  - تذکری به مسؤولین حکومت اسلامی
- فصل دهم: شرط هفتم: مرد بودن (ذکوریت)
- فصل یازدهم: شرط هشتم: پاکزادی
- فصل دوازدهم: شرایط مورد اختلاف در رهبر
بخش پنجم چگونگی انعقاد امامت و تعیین رهبری
- فصل اول: سخنان بزرگان در چگونگی انعقاد رهبری
- فصل دوم: سخنی در باب کیفیت نصب فقها در عصر غیبت و
- فصل سوم: دلایل نصب عمومی فقها به ولایت
- فصل چهارم: دلایل صحت انعقاد امامت با انتخاب مردم
- فصل پنجم: ماهیت و حقیقت بیعت
- فصل ششم: شانزده مسأله قابل توجه
یادداشت جلد سوم
- کتاب بی نظیر دراسات فی ولایة الفقیه
- کتاب سال
- یادآوری
- آنچه پیش رو دارید
بخش ششم: محدوده ولایت و اختیارات ولی فقیه (حاکم ا
- فصل اول: اهداف دولت اسلامی و وظایف حاکم مسلمانان
  - یادآوری
  - وظایف حاکم اسلامی
- فصل دوم: شورا و مشورت
- فصل سوم: مسؤولیت رهبر در حکومت اسلامی و اشراف وی ب
  - [دلالت برخی روایات در این زمینه ]
- فصل چهارم: وظایف و گستره هر یک از قوا و دوایر در
- فصل پنجم: امر به معروف و نهی از منکر و اداره حسبه
- فصل ششم: تعزیرات شرعی
یادداشت مترجم
- اشاره ای به ریشه های انقلاب و زمینه سازان آن
- سخنی درباره کتاب حاضر و جایگاه آن در حفظ انقلاب
فصل هفتم:
- احکام و آداب اداره زندان ها
- بحث سوم: نخستین کسی که در اسلام زندان ساخت
- بحث چهارم: موضوع زندان و انگیزه ها و اهداف آن از ن
- بحث پنجم: جایگاه زندان در میان کیفرهای شرعی
  - دلایل تعزیری بودن کیفر زندان
- بحث ششم: موارد جمع میان زندان و دیگر کیفرهای شرعی
  - اجبار زندانی برای مصاحبه تلویزیونی
- بحث هفتم: انواع زندان به حسب دسته های زندانیان
- بحث هشتم: تقسیم زندان به انواع مختلف به حسب موجبات
- بحث نهم: هزینه ها و مخارج زندان و زندانیان
  - مقتضای اصل اولی در مسأله مخارج شخصی زندانیان
  - روایات مربوط به مخارج زندانیان
- بحث دهم: یادکرد برخی از مسائل مربوط به حقوق زندانی
- بحث یازدهم: ذکر روایات مربوط به موارد زندان
فصل هشتم: احکام استخبارات و کسب اخبار
- بحث اول: وجوب نگهداری اسرار و آبروی مسلمانان
- بحث دوم: لزوم نهادهای خبریابی امنیتی به طور کلی
  - [تخصیص و استثناء در اصل اولی ]:
  - [دلایل اجمالی لزوم تشکیلات کسب اخبار در حکومت اسلا
- بحث سوم: در بیان بخش های گوناگون کسب اخبار و اهداف
- بحث چهارم: پیرامون امور دیگری از مسائل استخبارات ک
یادداشت مترجم
- فصل نهم: چگونگی ثبوت هلال با حکم والی
- فصل دهم: احتکار و قیمت گذاری
- کلام آخر
- فصل یازدهم: وظایف رهبر و کارگزاران حکومت اسلامی در
  - روایات مسأله
  - پایان سخن
- فصل دوازدهم: وجوب رسیدگی به امور محرومان
  - [گزیده ای از روایات در این مسأله ]
- فصل سیزدهم: سیاست خارجی اسلام و روش برخوردآن با اق
- فصل چهاردهم: نگاهی گذرا به اهمیت نیروی نظامی در اس
  - [آیات و روایات مسأله ]
  - یک مطلب قابل توجه
- فصل پانزدهم: حقوق متقابل امام و امت
  - [آیات و روایات مسأله ]
  - در معصیت خالق اطاعتی برای مخلوق نیست
بخش هفتم: اخلاق کارگزاران
- فصل اول: اخلاق نیک و لطف و عفو و رحمت حاکم اسلامی
- فصل دوم: ضرورت تماس مستقیم رهبر با مردم
- فصل سوم: سیره رهبر در خوراک و لباس و بی اعتنائی ب
یادداشت مترجم
بخش هشتم: منابع مالی حکومت اسلامی
- مقدمه
- فصل اول: زکات و صدقات
- فصل دوم: خمس
- فصل سوم: غنایم، زمینها و اسرای جنگ
گفتار مترجم
فصل چهارم: فئ و برخی از مصادیق آن
- فئ و برخی از مصادیق آن
بخش دوم: جزیه
- جزیه و خراج و تفاوت بین آنها
- مسأله نخست: جزیه
- مطلب اول: جزیه از چه کسانی گرفته می‎شود؟
- مطلب دوم: کسانی که جزیه از آنان ساقط است
  - دیدگاه روایات پیرامون کسانی که جزیه از آنان ساقط ا
- مطلب سوم: اندازه جزیه
  - [ روایاتی که از آنها تعیین اندازه استفاده می‎شود]
- مطلب چهارم: در اینکه امام یا نمایندگان او می‎توانن
  - [ روایات مورد استناد در قرار دادن جزیه بر زمین ]
- مطلب پنجم: جواز اضافه کردن زکات اهل ذمه به عنوان ج
- مطلب ششم: جواز شرط نهادن میهمانی بر اهل ذمه:
  - [روایات جواز اشتراط میهمانی ]:
- مطلب هفتم: عدم دریافت چیزی بجز جزیه و آنچه در قرار
  - [ برخی از روایات و دیدگاههای فقها در مسأله ]
- مطلب هشتم: در جواز گرفتن جزیه از پول شراب و خوک و
- مطلب نهم: هرگاه ذمی [پیش از پرداخت جزیه ] از دنیا
  - [ ادله ای که برای سقوط جزیه بدان استناد شده است ]
- مطلب دهم: مصرف جزیه
- مطلب یازدهم: در معنی "صغار" و اشاره به ماهیت جزیه
  - [دیدگاه فقها و مفسرین در این باره ]
  - [در خراج ابویوسف نیز آمده است:]
- مطلب دوازدهم: اشاره ای گذرا به شرایط ذمه
بخش سوم: خراج
- مسأله دوم: خراج
- مطلب اول: معنی خراج و موضوع و مقدار آن
  - [ زمینهای چهارگانه و احکام آن ]
- مطلب دوم: مصرف خراج
- مطلب سوم: ضرورت مدارا با اهل جزیه
  - [برخی روایات در این باره:]
فصل پنجم: انفال
- مطلب اول: تفسیر آیه انفال، معنی انفال و مقصود از
- مطلب دوم: در معنی اینکه انفال از آن امام است
- مطلب سوم: پژوهشی گسترده تر در مصادیق و عناوین انفا
- مطلب چهارم: حکم انفال و تملک آن و تصرف در آن به وی
- مطلب اول: [موقت بودن تحلیل ]
- مطلب دوم: [حلیت خرید اموال عمومی از سلاطین جور]
- مطلب سوم: [جواز دخالت حکومت در چگونگی استفاده از ا
- مطلب چهارم: [آیا تحلیل به مفهوم ملکیت است یا اجازه
- مطلب پنجم: [آیا تحلیل ویژه شیعیان است ؟]
گفتار مترجم
احیای زمینهای موات
مسأله سوم: احیاء زمینهای موات
- [روایات احیا و احقیت احیا کننده ]
- [مقید بودن احیا به کسب اجازه ]
- [دلایل ضرورت اذن امام در اراضی موات ]
مسأله چهارم: شرایط احیا
- [سخنان تذکره و دروس در مسأله احیا]
- [آیا قصد تملک معتبر است ؟:]
مسأله پنجم: احیا و تحجیر چیست و چگونه ایجاد می‎شون
- [سخنان فقها درباره احیاء موات ]
- دو نکته قابل توجه
- [چند روایت در باب تحجیر]
- [معنی تحجیر (سنگچین) چیست ؟]
مسأله ششم: آیا احیا موجب مالکیت رقبه زمین است ؟
- [ سخنان فقها در مسأله ]
- روایات مسأله
- [خلاصه کلام و نتیجه ]
- [اعتبار عقلی مسأله ]
مسأله هفتم: آیا اسلام شرط است ؟
- [دیدگاههای فقها در مسأله ]
- [دلایل اشتراط اسلام ]
- [دلایل عدم اشتراط اسلام ]
مسأله هشتم: حکم زمینهای آباد هنگامی که موات شود
- [سخنان فقها در مسأله ]
- [ادله بقاء ملک مخروبه بر ملکیت احیاکننده ]
- [مناقشات ادله سه گانه ]
- [دلایل نظریه دوم ]
- [چگونگی جمع بین روایات ]
- خلاصه کلام در این مقام اینکه:
- پایان سخن
- [نقل برخی از کلمات بزرگان در مسأله ]
فصل ششم: دیگر مالیاتها
- [مالیات بر تجارت و گمرک ]
- [جهت اول: روایاتی در مذمت ده یک گیران:]
- روایات جواز سوگند دروغ برای فرار از مالیات
- جهت دوم:برخی از سخنان بزرگان در مورد روایات مالیات
- [جمعبندی روایات ]
- خلاصه کلام و نتیجه:
- جهت سوم: مالیاتهای دیگر جز مالیاتهای شناخته شده
- ضرورت اداره جامعه
  - 1- گسترش مفهوم زکات بر همه منابع مالی
  - 2- قرار دادن مالیات متناسب با نیازمندیها
- چند نکته قابل توجه
پایان کتاب:
- زنجیره سند عهدنامه امیرالمؤمنین (ع) به مالک اشتر:
- متن عهدنامه امیرالمؤمنین (ع) به مالک اشتر
پیوست ها:
مردم سالاری دینی از دیدگاه آیت الله العظمی منتظری
- آمیختگی دین و سیاست
- ویژگی های یک حکومت مردم سالار
- ویژگی های حکومت دینی از نگاه آیت الله منتظری
- مبنای مشروعیت از دیدگاه آیت الله منتظری
گفته ها و نکته ها
- بخش اول: نکته ها و لطیفه های آموزنده
- بخش دوم: نکته هایی در باره درایه، رجال، حدیث
- بخش سوم: نکته های کلامی - فلسفی
- بخش چهارم: نکته های فقهی - اصولی
توضیح مصطلحات
فهارس:
- فهرست آیات
- فهرست روایات
- "فهرست منابع و مأخذ"

۱
۲
۳
۴
۵
۶
۷