آیت الله العظمی منتظری با توجه به همین نکته یاد شده است که در دوران تبعید امام از خاک ایران به ترکیه و عراق به عنوان نماینده تام الاختیار امام امت در ایران امر سازماندهی و هدایت مبارزه با رژیم طاغوتی را با تمامی دشواریها و مشقتها و گرفتاریهای مختلف آن بر دوش میکشید. متقابلا امام امت نیز برای شخصیت بسیار ممتاز علمی، فقهی و سیاسی این یار صدیق خود اهمیت و ارزش قائل بود که لقب شایسته "فقیه عالیقدر" را به ایشان اعطا کردند.
3 - تألیفات و آثار علمی
حضرت آیت الله منتظری از اوایل طلبگی تاکنون خود را به نوشتن مطالب علمی عادت داده اند، و چنانکه گفته شد حتی دروس خود را نیز مینویسند؛ به برکت اتخاذ همین شیوه و با توجه به مایه علمی عمیقی که در علوم و فنون مختلف اسلامی و اجتماعی دارند، توانسته اند کتابهای ارزشمندی تألیف و تصنیف نمایند. ما در اینجا آن مقدار از آثار معظم له را که به آن آگاهی یافته ایم، فهرست وار یادآور میشویم:
1 - کتاب نهایة الاصول: تقریرات دوره درس خارج اصول فقه استادشان حضرت آیت الله العظمی بروجردی (ره) میباشد که از اول مباحث الفاظ تا بحث مطلق و مقید را شامل میشود. استاد آن را در سال 1368 ه ق و در سنین حدود بیست و پنج سالگی نوشته اند، و در مواردی خودشان نیز در پاورقی اظهارنظر نموده اند. این کتاب نشان میدهد که معظم له در آن زمان به درجه رفیع اجتهاد نائل شده اند. چاپ اول آن در سال 1375 ه ق توسط چاپخانه حکمت قم منتشر شده و چاپ دوم نیز توسط انتشارات ایران - قم بعد از انقلاب اسلامی افست شده است. همچنین ایشان بسیاری از دیگر مباحث اصول فقه آیت الله بروجردی را تقریر کرده اند که هنوز به چاپ نرسیده است.
2 - البدر الزاهر فی صلاة الجمعة و المسافر: این کتاب نیز مباحث صلاة آیت الله العظمی بروجردی در دوره درس خارج فقه است و مباحث استدلالی نماز جمعه و نماز مسافر موضوع آن است. در همین کتاب است که آیت الله بروجردی به طور استطرادی درباره ولایت فقیه نیز بحث های مفیدی انجام داده اند.بخشهای دیگر دروس صلاة آیت الله بروجردی را آیت الله فاضل لنکرانی به نام نهایة التقریر نوشته و به چاپ رسانده اند.
3 - کتاب الحدود: کتاب الحدود که پس از انقلاب توسط دارالفکر قم به چاپ رسیده از جمله متون مهم در فقه استدلالی است. فقهای معاصر به این قبیل مباحث حیاتی کمتر میپرداختند، اما معظم له با توجه به نیازی که جامعه ما به این قبیل
.jpg)
