صفحه ۷۳

مجتهد و فقیه متبحر و کامل بوده است؛ و به همین خاطر است که آیت الله شهید صدوقی درباره ایشان چنین گفته است:

"والله در اینکه منتظری یک نفر فقیه جامع الشرایط است جای شبهه نیست، نه حالا فقیه شده باشد، بلکه در حدود سی سال است یا بیشتر آقای منتظری مجتهد جامع الشرایط به تمام معناست."مجله حوزه و کتاب فقیه عالیقدر، ج ‏322/2، مصطفی ایزدی.

شخصیت ممتاز علمی، فقهی، اجتماعی و سیاسی آقای منتظری از همان ابتدا برای آیت الله بروجردی روشن بوده است؛ لذا ایشان را در سنین جوانی به عنوان نماینده خود برای مدتی به نجف آباد می‎فرستد. آیت الله منتظری آنچنان مورد احترام آیت الله بروجردی بودند که حتی بالای منبر تدریس از او تعریف کرده است، و آقای منتظری خودشان نیز در یکی از دفاعیه های خود در دادگاه نظامی دوران طاغوت - از باب ضرورت - به این نکته اشاره فرموده اند. آیت الله آذری قمی در این زمینه می‎گوید:

"...آیت الله منتظری مورد توجه آقای بروجردی بود و در درس فقه و اصول شرکت می‎کرد، و...از خصوصیات مرحوم آیت الله بروجردی این بود که اجازه نمی داد کسی درسش را چاپ کند و اجازه اجتهاد نمی داد، و خیلی در این جهت احتیاط می‎کرد، ولی در مورد آیت الله منتظری، کتاب صلاة جمعه و نماز مسافر را که تقریرات درس آن مرحوم است، اجازه داد چاپ کند و آثارش هم موجود است، و این یک امتیازی بود در حوزه علمیه و..."فقیه عالیقدر، ج ‏322/2، انتشارات سروش، چاپ اول.

خلاصه اینکه آیت الله بروجردی با کیاست خاص خود تشخیص داده بود که این شاگرد مبرزش یک مجتهد مسلم است و شایسته ترویج و تأیید.

4 - امام خمینی: یکی از اساتید برجسته و مؤثر آیت الله منتظری در قم حضرت امام - مدظله العالی - هستند. آیت الله منتظری ابتدا در درس اخلاق روزهای پنجشنبه و جمعه امام در مدرسه فیضیه، و سپس در درسهای فلسفه و حکمت منظومه و مبحث نفس اسفار ملاصدرا، و بعدها در درس خارج فقه و اصول معظم له شرکت می‎کردند.

اگر کسی پرونده های دوران طاغوت، بیانات، پیامها و مواضع بعد از انقلاب آیت الله منتظری را مطالعه و دقت کند، به این نکته جالب توجه خواهد رسید که امام خمینی محبوبترین انسان برای آیت الله منتظری بوده و هست. او در سخت ترین شرایط زندان و بازجویی عوامل ساواک، با احترام و تجلیل از امام خمینی یاد می‎کند، به گونه ای که گویا شیفته فضایل و مکارم وجودی آن فقیه بزرگوار است.

ناوبری کتاب