اردبیلی، و بالاخره رساله الخراجیه ماجد بن فلاح شیبانی که آن را در تقویت آرای محقق کرکی و رد دیدگاه فاضل قطیفی نوشته است.مجموعه این رساله های خراجیه ضمن کتابی تحت عنوان کلمات المحققین توسط منشورات مکتبة المفید قم به چاپ رسیده است.
از مسائل دیگری که در این دوره، هم در عمل و هم در مقام فتوا و کتابت، توسط فقها روی آن تأکید شده ولایت فقیه است. مسلما فقهائی مانند محقق کرکی و علامه مجلسی بر اساس ولایتی که برای خودشان به عنوان "فقیه آل محمد" قائل بودند، در مسائل سیاسی و حکومتی عصر حتی المقدور دخالت کرده و روابط ویژه خود با سلاطین حاکمه وقت را سامان بخشیدند.
از جمله کسانی که در این عصر در زمینه گسترش و تعمیق فروعات فقه حکومتی تلاش ستایش انگیزی به خرج داده اند، یکی نیز فقیه گرانقدر زین الدین شهید ثانی است. او با تألیفات گسترده و متنوع خود و نیز سیره سیاسی که شخصا اتخاذ نمود، تحولی در فقه به طور عام و در فقه حکومتی به طور خاص پدید آورد.
در هر صورت سیمانگاری عمومی و کلی فقه حکومتی در این دوره را در همین جا ختم کرده و با ذکر چند نمونه مشخص از آرای فقها در زمینه مسائل فقه حکومتی، بحث مربوط به این عصر را نیز به پایان میرسانیم.
1 - شهید ثانی: نام او "زین الدین بن علی بن جبل عاملی" است که از اهالی جبل عامل لبنان و معاصر دولت عثمانی "سلطان سلیم" بوده است. آن فقیه بزرگ در سال 993 هجری توسط مأموران سلطان سلیم در مکه و حرم خدا دستگیر و در سواحل دریای مدیترانه به قتل رسید. برخی وقوع این حادثه را در سال 995 گزارش کرده اند.لؤلؤ البحرین / 34، چاپ جدید.
شهید ثانی یک فقیه سیاس و معتقد به ولایت به عنوان نایب امام زمان (عج) بوده است. او در کتاب مسالک الافهام فی شرح شرایع الاسلام در مقام توضیح این عبارت محقق حلی که "فقیه میتواند به عنوان نیابت از امام (ع) سهم امام را گرفته و به مصارف لازمه آن برساند" چنین میگوید:
شهید ثانی نیز مانند شهید اول به "وجوب تخییری نماز جمعه در عصر غیبت"
.jpg)
