صفحه ۳۹۴

(الی ان قال) فقام رجل فقال: یا امیرالمؤمنین، ما نصنع فی ذلک الزمان ؟ قال: انظروا اهل بیت نبیکم فان لبدوا فالبدوا، و ان استصرخوکم فانصروهم توجروا، و لا تستبقوهم فتصرعکم البلیة ثم ذکر حصول الفرج بخروج صاحب الامر(ع)."وسائل الشیعه ‏41/11، باب 13 از ابواب جهاد عدو، روایت 17.

کتاب الغارات از زر بن حبیش روایت می‎کند که حضرت علی (ع) در نهروان خطبه ایراد می‎فرمود، شخصی به پاخاست و گفت: ای امیرالمؤمنین، درباره فتنه ها سخن بگو. حضرت فرمود: فتنه ها هنگامی که روی می‎آورند شبهه ناک هستند، سپس پاره ای از فتنه ها را برشمرد. شخص دیگری از جای برخاست و گفت: ای امیرمؤمنان، در آن زمان ما چه کنیم ؟ حضرت فرمود: و به اهل بیت پیامبرتان نگاه کنید، اگر آنها درنگ کرده و ایستادند شما هم توقف کنید، و اگر از شما یاری طلبیدند به یاری آنها بشتابید تا اجر و پاداش ببرید، و هرگز از آنها سبقت نگیرید که مصیبت ها و مشکلات شما را فرا خواهد گرفت. سپس امام (ع) بشارت فرج و پیروزی به وسیله خروج صاحب الامر (عج) را بیان فرمود.

توضیح روایت

این کلام قسمتی از یک خطبه طولانی است که در اول کتاب الغارات الغارات ‏1/1 - 13. درج شده و قسمتی از آن نیز در نهج البلاغه آمده است.نهج البلاغه، فیض / 273، خطبه 92، لح 137/، خطبه 93. و نظیر همین روایت نیز در کتاب سلیم بن قیس به صورت مفصل مطرح شده است.کتاب سلیم بن قیس / 156.

طبق آنچه از ظاهر کتاب الغارات استفاده می‎گردد این کلام مربوط به زمان فتنه بنی امیه است، و نزد ما واضح است که در زمان بنی امیه مرجع حق برای شیعیان اهل بیت پیغمبر(ص) بوده اند، و در این کلام یادآوری شده که در صورت سکوت و توقف اهل بیت (ع) آنان باید آرام بگیرند، و در صورت قیام و طلب یاری کردن آنان، باید به یاریشان بشتابند؛ در هر صورت دستور مراجعه به اهل بیت پیغمبر(ص) در مسائل سیاسی و مبارزاتی مستلزم حضور و ظهور آنان است، به گونه ای که بتوان از آنان سرمشق و الگو گرفت؛ مگر اینکه مراد روایت مراجعه به شخص ائمه (ع) نباشد، بلکه مراد مراجعه به سخنان و راهنمایی های آنان که همواره باقی است باشد، که در این صورت مفهوم روایت این می‎شود که سخنان و راهنمائی های ائمه (ع) که از آنان بر جای مانده همواره باید محور عمل حتی در مسائل قیام و

ناوبری کتاب