صفحه ۳۸۵

توضیح روایت

این روایت از جهت سند به طور نسبی بد نیست، اگر چه در بین علمای رجال، مورد وثوق بودن عمر بن حنظله مورد گفتگو است.

در متن روایت شاید مراد به "صیحه" همان ندای آسمانی باشد (که از علائم ظهور است). چنان که در روایت حلبی از امام صادق (ع) وارد شده که فرمود: "در ابتدای روز ندا دهنده ای از آسمان ندا سر می‎دهد همانا علی و شیعیان او رستگارانند، و فرمود: در آخر روز منادی دیگری ندا سرمی دهد همانا عثمان و شیعیان او رستگارانند."فی خبر الحلبی عن ابی عبدالله (ع) قال: ینادی مناد من السماء اول النهار: الاان علیا و شیعته هم الفائزون، قال و ینادی مناد فی آخرالنهار: الاان عثمان و شیعته هم الفائزون. (کافی ‏310/8، حدیث 484)

و مراد به "خسف" همان فرو رفتن لشکر سفیانی در سرزمین "بیداء" است.

و اینکه امام (ع) عمر بن حنظله و افراد دیگری همانند وی را از خروج با یکی از سادات اهل بیت نهی فرموده، بیانگر این است که این روایت درباره قضیه مشخصی بیان شده و شاید مراد خروج همراه کسی باشد که در آن زمان (یا در زمانهای بعد) قیام نموده و ادعای مهدویت داشته است. بنابراین ذیل روایت بر این معنی تأکید دارد که علامتهای مذکور حتمی است و هرکس از اهل بیت که پیش از این علامتها قیام کند آن "قائم موعود" نیست.

در هر صورت این روایت به جهاد دفاعی نسبت به ما، پس از آنکه لزوم و وجوب آن با کتاب و سنت و عقل ثابت گردید مربوط نیست.

8 - روایت معلی بن خنیس

این روایت و شرح آن ذیل روایت سوم همین باب ضمن شرح حال سدیر بیان شد.

9 - روایت انس بن محمد

صدوق باسناده عن حماد بن عمرو و انس بن محمد عن ابیه عن جعفر بن محمد عن آبائه (ع) [فی وصیة النبی لعلی (ع)] قال: "یا علی ان ازالة الجبال الرواسی اهون من ازالة ملک لم تنقض ایامه وسائل الشیعه ‏38/11، باب 13 از ابواب جهاد عدو، حدیث 9. صدوق به سند خود از حماد بن عمرو از انس بن محمد از پدرش از امام جعفرصادق (ع) از پدرانش (ع) نقل می‎کند که پیامبراکرم (ص) ضمن وصیتی به علی (ع) فرمود: ای علی، همانا از جای کندن کوههای محکم و برافراشته شده آسانتر است از برکنار کردن سلطانی که هنوز روزگار او پایان نیافته است."

ناوبری کتاب