آیت‌الله منتظری

قائم کیست ؟

باز گردیم به ادامه بررسی مفهوم فقهی روایت: احتمال ضعیف دیگری که در روایت داده می‎شود این است که مراد از لفظ "القائم" که در این روایت و روایات دیگری نظیر آن آمده است امام دوازدهم (ع) که در آخرالزمان قیام می‎کند نباشد، بلکه مراد از قائم هرکسی که قیام به حق کند باشد؛ و غرض این روایت تخطئه کسانی باشد که در زمانی که رهبر به حق مشغول تهیه مقدمات و ایجاد شرایط برای قیام است فرصت طلبانه برای به دست آوردن ریاست و جذب مردم دست به حرکتهای شتابزده و ناپخته و زودرس می‎زنند.

بر اساس این احتمال شاید بتوان گفت: برخی از ائمه (ع) درصدد تهیه مقدمات قیام و انقلاب بودند اما به خاطر تقیه نکردن برخی از شیعیان و کتمان نکردن رازها یا به خاطر پیش افتادن برخی و دست زدن به حرکت و قیام زودرس، اساس قیام به حق را ویران کرده و زمینه آن را از بین بردند. [و این روایت برای بازداشتن افراد از دست زدن به این گونه قیامهای زودرس باشد].

در کتاب تحف العقول ضمن وصیت امام صادق (ع) به مؤمن الطاق (یکی از اصحاب و شاگردان آن حضرت) آمده است:

"فوالله لقد قرب هذا الامر ثلاث مرات فاذعتموه، فاخره الله تحف العقول 310/. به خدا سوگند سه مرتبه موقعیت این امر (قیام و انقلاب) نزدیک شد اما شما آن را فاش کردید، پس خدا آن را به تأخیر افکند."

مرحوم کلینی در اواخر کتاب الحجة اصول کافی بابی را منعقد نموده تحت این عنوان که: "همه ائمه (ع) قائم هستند."

در روایت "حکم" از امام باقر(ع) آمده است که فرمود: "ای حکم، همه ما قائم به امر خدا هستیم، گفتم: پس تو مهدی هستی ؟ فرمود: همه ما هدایت شده به سوی