ایجاد امید و نفی حرکتهای احساسی و زودرس
از این روایت آشکار میشود که برخی از افراد علیه حکومت خروج نموده و حکومت بنی امیه آنان را مورد تعقیب قرار داده بوده و ابی المرهف از آن بیم داشته که تعقیب حکومت به وی نیز سرایت کند، امام (ع) گویا در این روایت خواسته اند وی را خاطر جمع نموده و ترسش را از بین ببرند، بدین صورت بفرمایند که: ضرر غبار برای کسی است که آن را برانگیخته، و به ابی المرهف آسیبی نخواهد رساند.
آنگاه امام (ع) از هلاک فرد شتابزده، یعنی کسی که تحت احساسات آنی قرار گرفته و پیش از تهیه مقدمات و امکانات اقدام به خروج و قیام کند خبر میدهد. بنای ائمه (ع) در هیچ زمان بر این نبوده که مسلمانان را از جهاد و دفاع باز دارند، بلکه همواره آنان را از عجله و حرکتهای متهورانه و افراطی که به آنان و به ائمه (ع) لطمه وارد میآورده برحذر میداشته اند.
حتی اخبار مربوط به تقیه نیز درصدد منع از اصل جهاد و مبارزه نیست، بلکه درصدد تأکید بر حفظ جان برای پرداختن به وظیفه دفاعی و مبارزاتی است و به همین جهت در روایت آمده: "تقیه سپر مؤمن است".ان التقیة جنة المؤمن. (وسائل 460/11، باب 24 از ابواب امر و نهی و مایناسبهما، حدیث 4). والتقیة ترس المؤمن. (وسائل 460/11، باب 24 از ابواب امر و نهی و مایناسبهما، حدیث 6). چرا که سپر در میدان جهاد و مبارزه با دشمن کاربرد دارد نه به هنگام آرامش در منزل، و عقل نیز بر این معنی حکم میکند که حتی الامکان حفظ جان ولو در حال دفاع واجب است. و ظاهرا ضمیر "هم - آنان" در دو مورد متن روایت [ "آنان"، کسانی را زیرنظر گرفته و مورد نظر دارند که در معرض دید "آنان" باشند] به مأمورین حکومت بازگشت میکند، نه به کسانی که دست به قیام زودرس میزنند، و باز شاید مراد از کسانی که جان خود را وقف راه خدا نموده اند اهل بیت پیغمبر(ص) باشند و فرجی که در نهایت برای آنان حاصل میشود فرج اهل بیت پیغمبر به وسیله قیام حضرت قائم (عج) باشد.
در هر صورت این روایت در مقام منع از دفاع در مقابل هجوم دشمنان یا منع از اقامه حکومت اسلامی در صورت توان، و امکان ایجاد شرایط و مقدمات آن نیست. و این نکته ای است شایان توجه.
.jpg)
