آیت‌الله منتظری

بلکه واجب است؛ و اگر زید به حکومت دست می‎یافت به وعده های خود عمل می‎کرد و حکومت را به شخص مورد رضای آل محمد واگذار می‎نمود، چنانکه روایت بر این معنی تصریح کرده است.اهل سکوت به غلط از این روایت چنین برداشت کرده اند که امام صادق (ع) خواسته است بفرماید: خودتان را در زمان غیبت به هلاکت نیندازید و تا قبل از قیام حضرت حجت (ع) و خروج سفیانی هرگونه قیامی غیرمشروع و مخالفت نظر ائمه معصومین (ع) است؛ و حال آنکه با کمی تأمل روشن می‎شود که روایت فوق نه تنها قیام در زمان غیبت را نفی نکرده بلکه برعکس نکات بسیار آموزنده ای را درباره دقت در انتخاب رهبر، توجه به اهداف مبارزه، و چگونگی جهاد با دشمنان بیان نموده که به توضیح آن می‎پردازیم: از صدر روایت استفاده می‎شود که انسان ضمن داشتن تقوای الهی و توجه به خداوند باید هوشیار بوده و حواسش جمع باشد که به دنبال چه کسی حرکت می‎کند. این طور نباشد که هرکس از گوشه ای صدایی بلند کرد و انسان را به قیام دعوت نمود، ولو اینکه این شخص از خاندان پیامبر و ظاهرالصلاح باشد، به دنبال او حرکت کند. باید با تأمل و دقت اهداف و انگیزه های دعوت کننده را بررسی نماید؛ و همان گونه که برای حفظ و حراست گوسفندان خود بهترین چوپان را انتخاب می‎کند، برای حفظ جان و حیات اسلامی اجتماعی خود هم که اهمیت آن به مراتب بالاتر از گوسفندانش است و جبران ناپذیر است، باید سعی کند صالح ترین رهبر و امام را بر اساس شرایط و دستوراتی که ائمه معصومین (ع) بیان نموده اند برگزیند، تحت تأثیر احساسات آنی قرار نگرفته و با هر فرقه ای حرکت نکند و زیر هر پرچمی سینه نزند، تا اگر در این ارتباط شهید هم شد شهید راه حق باشد نه کشته راه شیطان. ما در طول تاریخ افراد ساده اندیش بسیاری داشته ایم که تحت تأثیر احساسات آنی و القائات غلط به دنبال افراد ناصالحی حرکت کرده اند و در نتیجه به تباهی کشیده شده اند. در صدر اسلام در زمان حضرت علی (ع) تحت تأثیر شخصیت عایشه چه افرادی در جنگ جمل شرکت کردند و برای نگاه داشتن افسار شتر عایشه چند نفر کشته شدند؟ آن گونه که در زیر شتر عایشه هرکس کشته می‎شد دیگری به جای او افسار شتر را به دست می‎گرفت. در زمان خود ما پس از پیروزی انقلاب اسلامی چه بسیار جوانهای پاکی که توسط منافقین و گروهکها به بازی گرفته شدند، و آنها به خاطر اینکه ماهیت رهبران خود را نمی شناختند تحت تأثیر تبلیغات مسموم و احساسات شوم خود را به هلاکت انداختند و بزرگانی از ما را به شهادت رساندند. پس این روایت ساده اندیشی در انتخاب رهبر را نفی می‎کند. از سوی دیگر امام (ع) ضابطه و ملاکهای دعوت کننده را مشخص می‎کند تا مردم مواظب باشند دعوت کننده مردم را به چه چیز دعوت می‎کند، آیا دعوت به نفس می‎کند یا به رضای آل محمد(ص) آیا می‎گوید از من پیروی کنید یا از آنچه رضای آل محمد(ص) است ؟ به تعبیر دیگر آیا برای خود به سینه می‎زند یا برای اسلام ؟ (از افاضات معظم له در درس)

دلایل نام نبردن زید در قیام خود، از امام صادق (ع)

نکته دیگری که قابل توجه است این است که چرا زید(ره) در قیام خود از شخص امام صادق (ع) [به عنوان رهبر] نام نمی برد و از مردم به عنوان "شخص مورد رضای آل محمد" بیعت می‎گرفت ؟

شاید این حرکت او به دو دلیل بوده است: