صفحه ۳۲۴

اثبات ضرورت امام و هادی و حجت و عالم نگاهبان دین از تغییر و تحریف و... نقل گردیده، گرچه نظر و توجه در آنها بر اثبات امامت ائمه (ع) در مقابل خلفای جور بوده، اما دلایل و ملاکهایی که در آنها ذکر شده عام است و همه پیشوایان از جمله پیشوایان عادل زمان غیبت را شامل می‎شود و نمی توان گفت خداوندی که نسبت به بندگانش لطیف و مهربان است امور مسلمانان را در عصر غیبت به خاطر غیبت امام منتظر(ع) بلاتکلیف و مهمل گذاشته است، که بجاست برای تحقیق بیشتر به متن آنها مراجعه و در مضامین آنها دقت گردد.

29 - کتاب اثبات الهداة از زمخشری در کتاب ربیع الابرار از عبدالملک نقل نموده که پیامبرخدا(ص) فرمود:

"کسی که بمیرد و بیعت امام مسلمین بر گردن او نباشد، مرگ او مرگ جاهلیت است."عن رسول الله (ص) قال: من مات و لیس فی عنقه لامام المسلمین بیعة فمیتته میتة جاهلیة . (اثبات الهداة ‏143/1)

صاحب اثبات الهداة گفته است که روایات زیادی به همین مضمون نقل شده است.

مخفی نماند که مفاد این روایت این نیست که بالفعل بر افراد واجب است بیعت کردن و دست دادن، بلکه بر وجوب وجود امام و تعیین وی دلالت دارد تا اینکه در اثر وجود وی بیعت او بر عهده هر مسلمانی واجب و لازم گردد. به عبارت دیگر می‎توان گفت: ظاهر روایت این است که آنچه بر هر مسلمان واجب است التزام به بیعت و تسلیم است نه فعلیت بیعت. و این نکته ای است شایان توجه. [روی این معنی کسانی که بالفعل دارای بیعت با امامی نیستند ولی با تلاش و مبارزات پیگیر خود درصدد تعیین امام به حق و بیعت با او هستند و از دنیا بروند، به مرگ جاهلیت از دنیا نرفته اند].

30 - صدوق در خصال به سند خویش از عجلان، از امام صادق (ع) روایت نموده که فرمود:

"سه دسته بدون حساب وارد بهشت می‎شوند و سه دسته بدون حساب وارد جهنم؛ آنان که بدون حساب وارد بهشت می‎شوند امام عادل، تاجر راستگو و پیرمردی است که عمرش را در راه اطاعت خداوند گذرانده است؛ و آنان که بدون حساب وارد آتش می‎گردند امام ستمگر، تاجر دروغگو و پیرمرد زناکار است."عن ابی عبدالله (ع) قال: ثلاثة یدخلهم الله الجنة بغیر حساب، و ثلاثة یدخلهم الله النار بغیر حساب: فاما الذین یدخلهم الله الجنة بغیر حساب فامام عادل و تاجر صدوق و شیخ افنی عمره فی طاعة الله، و اما الثلاثة الذین یدخلهم الله النار بغیر حساب فامام جائر و تاجر کاذب و شیخ زان. (خصال ‏80/1، باب الثلاثة، حدیث 1)

31 - بحار و وسائل از امالی صدوق به سند خویش از شحام از امام صادق (ع) روایت نموده که فرمود:

ناوبری کتاب