صفحه ۲۷۲

حکومت و ظهار"ظهار" عبارت از این است که مردی به همسر خود بگوید: "انت علی کظهر امی" یعنی تو نسبت به من همچون پشت مادرم حرام هستی، این عمل در جاهلیت خود نوعی طلاق خشن بوده؛ لکن در اسلام اگر کسی با همسرش چنین گوید، یا باید کفاره بپردازد تا بتواند با همسرش نزدیکی مجدد کند و یا او را طلاق گوید و جدا شود، در هر صورت عمل زناشویی در حال ظهار حرام و موجب کفاره است. (مقرر) (تحریم همسر با جمله انت علی کظهرامی)

24 - "اگر زنی که مورد ظهار قرار گرفته بر همان حالت صبر کند مسأله ای نیست؛ اما اگر جریان را به نزد حاکم کشانید، حاکم شوهر را بین پرداخت کفاره بازگشت به زندگی زناشویی و یا طلاق مخیر می‎کند."شرایع، ‏66/3.

حکومت و ایلاء (تحریم همسر با قسم)

25 - "اگر مرد همسر خود را مورد ایلاء"ایلاء" آن است که شوهر به یکی از اسم های خدا قسم یاد کند که هرگز و یا برای مدتی بیش از چهار ماه با همسر خود همبستر نگردد، که در این صورت تا هنگامی که کفاره نداده است آمیزش با همسرش بر او حرام می‎شود. (مقرر) قرار داد، زن می‎تواند بر آن حالت صبر کند و یا جریان را به نزد حاکم بکشاند، که در آن صورت حاکم به شوهرچه ار ماه مهلت می‎دهد... و اگر باز شوهر از همبستر شدن و ارتباط با همسرش کناره گیری کرد، حاکم او را بین پرداخت کفاره و بازگشت به زندگی زناشویی و یا طلاق مخیر می‎نماید؛ و اگر نپذیرفت و درصدد بود که همسرش را اذیت نماید، حاکم او را محبوس نموده و از جهت آب و غذا در مضیقه قرار می‎دهد تا به یکی از دو امر راضی گردد."نهایه / 527 - 528.

حکومت و احیای زمینهای موات

26 - "اگر شخصی فقط زمینی را سنگچین نموده اما در آباد کردن آن کوتاهی می‎کند، امام او را به یکی از دو کار: احیای زمین و یا رهاکردن آن مخیر می‎کند؛ و اگر سرپیچی نمود، به زور زمین را از دست او خارج می‎نماید تا زمین معطل و بدون استفاده نماند."شرایع، ‏275/3.

27 - "کسی که زمینی را گرفته و آن را آباد کرده است مالک آن است و از دیگران اولی به تصرف است، در صورتی که برای زمین مالکی از قبل شناخته نشده باشد، و برای سلطان مالیات آن است."نهایه / 442 - 443.

حکومت و لقطه (گمشده ها)

28 - "اگر شخصی انسان گمشده ای را پیدا کرد، مخارج نگهداری آن را از سلطان

ناوبری کتاب