صفحه ۲۳۹

2 - ابن مغیره از جعفر از پدر خویش روایت نموده که گفت: در نزد علی (ع) سخن از حروریه (خوارج) رفت، حضرت فرمود: "اگر آنان بر امام عادل یا بر جماعتی از مؤمنین قیام و شورش نمودند با آنان به جنگ برخیزید؛ اما اگر بر امام ستمگر شوریدند با آنان درگیر نشوید، چرا که آنان در این رابطه سخن و دلیلی دارند."ابن المغیرة عن جعفر، عن ابیه قال: "ذکرت الحروریة عند علی (ع) فقال: ان خرجوا علی امام عادل او جماعة فقاتلوهم، و ان خرجوا علی امام جائر فلاتقاتلوهم، فان لهم فی ذلک مقالا." (وسائل 11 / 60، باب 26 از ابواب جهاد عدو، حدیث 3)

(در متن کتاب وسائل الشیعة مطبوع به جای کلمه "مقالا" که در متن روایت آمده کلمه "عقالا" درج شده، اما در کتاب کافی و علل الشرایع همان کلمه "مقالا" آمده است).

آنچه در این روایت قابل توجه است این است که بین شورش علیه امام جائر و امام عادل تفصیل قائل شده اما اشاره ای به امام معصوم و غیر معصوم ننموده است. در متن روایت مراد به حروریه همان خوارج است، چون خوارج پس از بازگشت از صفین در پشت شهر کوفه در محلی به اسم "حروراء" اجتماع نموده و آنجا را مرکز تجمع خود قرار دادند، و به همین جهت به آنان حروریه نیز گفته می‎شود.

3 - در کتاب صحیح مسلم از عرفجه روایت شده که گفت: از پیامبراکرم (ص) شنیدم که می‎فرمود: "اگر کسی به نزد شما آمد در حالی که شما همه دور رهبری اجتماع کرده اید و آن کس می‎خواهد عصای شما را بشکند و وحدت شما را متلاشی کند، او را به قتل برسانید."عن عرفجة قال: سمعت رسول الله (ص) یقول: من اتاکم و امرکم جمیع علی رجل واحد یرید ان یشق عصاکم او یفرق جماعتکم فاقتلوه. (صحیح مسلم 3 / 1480، چاپ دیگر 6 / 23، کتاب الامارة، باب 14)

این خلاصه مطالبی است که در اینجا می‎توان متذکر شد، و تفصیل این مباحث را باید در جای خود مورد بررسی قرار داد.

حکومت و غنائم جنگی، جزیه، اسرا و اراضی فتح شده

درباره غنائم و اسرای جنگی و جزیه [ مالیات سرانه کفاری که در پناه اسلام به

ناوبری کتاب