خطا رفته است؛ نظیر مجتهدی که در مسائل فقهی و اجتهادی به خطا رفته باشد...به نظر میرسد اصحاب شافعی که عمل بغات را خطا در برداشت تعبیر نموده اند، درصدد بوده اند عمل معاویه و طلحه و زبیر و امثالهم را در مقابل حضرت علی 7 توجیه و تأویل نمایند. (از افاضات معظم له در درس) اما دلیل ما [ امامیه ] بر اینکه باغی اسم ذم است، اجماع فرقه [ امامیه ] و روایاتی است که بر این معنی دلالت دارد."الخلاف، 164/3، کتاب الباغی.
در کتاب نهایه این گونه آمده است:
"هرکس علیه امام عادل شورش نموده و بیعت وی را شکسته و با دستورات او مخالفت کند باغی است و امام میتواند با او به مبارزه و جهاد برخیزد... و کسانی که بر امام جائر خروج کنند، در هر صورت جنگ با ایشان جایز نیست، و هیچ کس را نشاید با شورشگران مبارزه کند مگر با دستور و فرمان امام."نهایه 296/ - 297، مبحث بغاة .
در کتاب شرایع آمده است: "جنگ و مبارزه با کسی که علیه امام عادل شورش کرده واجب است، در صورتی که امام و یا نایب وی مردم را به صورت عمومی و یا در سطحی محدود برای مبارزه با او دعوت کند."شرایع الاسلام 336/1.
کتاب جواهر در توضیح عبارت شرایع مینویسد:
"هیچ اختلافی بین عموم مسلمانان چه رسد به مؤمنین [ شیعه امامیه ] در مورد وجوب جهاد با شورشگران علیه امام عادل نیست. بلکه اجماع به هر دو شکل آن [ اجماع محصل و منقول ] وحدت نظر پیداکردن فقهای هر زمان درباره یک نظر به گونه ای که حاکی از قول معصوم باشد را در اصطلاح علم اصول "اجماع" میگویند. برای فقهایی که در یک زمان چنین اجماعی حاصل شده آن را اجماع محصل، و نسبت به فقهایی که این اجماع برای آنان نقل شده اجماع منقول گفته میشود. ر. ک . اصطلاحات الاصول، آیت الله علی مشکینی اردبیلی 32/ (مقرر) بر وجوب آن دلالت دارد، و بالاتر اینکه حکایت و نقل هر دو قسم اجماع به حد مستفیض است، چنانچه روایات متعدد و مستفیضه ای از طریق فریقین بر وجوب آن رسیده است." جواهرالکلام، 324/21.
شورش علیه امام عادل و یا امام معصوم
جنگ با شورشگران علیه امام از مسائلی است که همواره مورد توجه و محل
.jpg)
