صفحه ۲۲۹

وجوب این جهاد مشروط به اذن امام عادل است.ظرف صدور این روایات در شرایطی بوده که حکومتها به صورت فردی توسط پادشاه یا رئیس قبیله یا والی و فرمانروا اداره می‎شده؛ و لذا تصمیم گیری راجع به جنگ و صلح و دیگر امور مربوط به کل جامعه به فرمانروا - عادل یا غیر عادل - واگذار می‎شده است. اما در شرایط کنونی که سیستم اداره جامعه تحول یافته و حکومت های فردی و تمرکز قدرت، جای خود را به نظامهای جمهوری که فرمانروا برای زمان معینی برای انجام کارهای بخصوص از طرف مردم انتخاب می‎شود و نیز مجلس شورا پدید آمده که نمایندگان ملت در مجلس به مشورت و تصمیم گیری راجع به امور مهمه کشور می‎پردازند، این گونه امور از تصمیم گیریهای فردی خارج شده است، اگرچه می‎توان طبق قانون اساسی هر کشور امضا و اعلام آن را به یک فرد یا یک ارگان و تشکیلات واگذار نمود. به نظر می‎رسد واژه "امام" هم که در بسیاری از روایات آمده همان گونه که استاد نیز بارها به آن اشاره فرموده اند شخص امام نیست بلکه منصب امامت و حکومت است، و این حکومت شرعی و قانونی مردم است که راجع به اموال عمومی (انفال) مسأله جنگ و صلح و دیگر امور عمومی باید تصمیم گیری کند و پاسخگو باشد. (مقرر)

این اجمالی از مسأله جهاد ابتدایی در عصر غیبت بود، بحث تفصیلی آن باید در جای خود مورد بررسی قرار گیرد.

وجوب جهاد دفاعی و مشروط نبودن آن به اجازه امام

وجوب جهاد دفاعی در تمام اشکال آن (دفاع از مال، جان، آبرو و حیثیت اجتماعی مسلمانان) بدون تردید مشروط به وجود و اجازه امام نیست.

جای بسی شگفتی است که برخی از مسلمانان و حتی برخی از عالمان دینی پنداشته اند در مقابل هجوم کفار و صهیونیستها بر کشورهای اسلامی و کشتار پیرمردان و جوانان و کودکان و زنان و استیلا بر اموال و هتک نوامیس و تخریب معاید و مساجدشان، هیچ گونه تکلیف و مسؤولیتی متوجه ما نیست، با اینکه وجوب جهاد دفاعی به طور یقین مشروط به اذن و اجازه امام نیست و وجوب آن یک ضرورت عقلی و شرعی است. خداوند تبارک و تعالی در داستان طالوت و کشته شدن جالوت توسط داود می‎فرماید:

(ولولا دفع الله الناس بعضهم ببعض لفسدت الارض و لکن الله ذوفضل علی العالمین بقره (2): 251. و اگر خدا برخی از مردم را در مقابل برخی دیگر برنمی انگیخت، فساد روی زمین را فرا می‎گرفت؛ اما خداوند متعال صاحب فضل و کرم نسبت به همه جهانیان است.)

طبیعی است راندن فساد از مردم روی زمین جز با قیام اهل حق و دفاع آنان از حق میسر و عملی نیست.

و باز خداوند متعال در جای دیگر می‎فرماید: (اذن للذین یقاتلون بانهم ظلموا و ان الله علی نصرهم لقدیر الذین اخرجوا من دیارهم بغیر حق الاان یقولوا ربنا الله ولولا دفع الله الناس بعضهم ببعض لهدمت صوامع و بیع و صلوات و مساجد یذکر

ناوبری کتاب