آیت‌الله منتظری

از طرف دیگر فریضه حج اگر چه یک عمل عبادی است اما فواید سیاسی، اجتماعی بسیاری - چنانچه پیش از این گفته شد - برای آن در نظر گرفته شده که ملازم با تشکیل و تجمع و انسجام مسلمانان بوده است.

بدیهی است فرمانده واحد (امیرالحاج) همواره حافظ این تشکل و انسجام است و شایسته نیست کسی از این تشکل و هماهنگی تخلف نماید، و ائمه معصومین (ع) نیز در این باره با حکام جور به خاطر حفظ مصالح مسلمانان معامله حکام حق را می‎نموده اند، و نیز خراج و خمس و زکاتهایی را که به آنها پرداخت می‎شد مورد تنفیذ قرار داده، و گرفتن جایزه از آنان را مجاز می‎شمردند.

البته این معنی تعارضی با وجوب قیام در مقابل سلاطین و حکام جور در صورتی که توان و نیرو و یاور باشد ندارد؛ و ما پس از این در رابطه با وجوب اقامه دولت عادله مشروحا بحث خواهیم کرد؛ اما در صورت نبودن قدرت، رعایت مصالح عمومی نظام واجب است و هرج و مرج جایز نیست، که هر یک از این مسائل در جای خود به تفصیل مورد بحث قرار گرفته است.

7 - در صحیحه محمد بن مسلم از یکی از آن دو (امام محمد باقر و امام صادق (ع) نقل شده که فرمود: "امام سزاوار نیست نماز ظهر روز ترویه [ روز هشتم ماه ذیحجه ] را اقامه کند مگر در منی، و تا صبح روز بعد باید در آنجا بماند."فی صحیحة محمد بن مسلم عن احدهما(ع) قال: لاینبغی للامام ان یصلی الظهر یوم الترویة الابمنی و یبیت بها الی طلوع الشمس. (وسائل 10 / 5، باب 4 از ابواب الاحرام، حدیث 1)

روایات دیگری نیز در این باره به همین مضمون وارد شده است.

8 - در صحیحه حلبی از امام جعفر صادق (ع) روایت شده که آن حضرت فرمود:

"امام باید نماز ظهر روز کوچ (روز سیزدهم ذیحجه)را در مکه اقامه کند."عن ابی عبدالله (ع) قال: یصلی الامام الظهر یوم النفر بمکة . (وسائل 10 / 227، باب 12 از ابواب العود الی منی، حدیث 1)