صفحه ۲۱۰

زکات و انفال نداشتند، پس به طور قطع غرض آن حضرت (ع) این بوده که احکام خمس و زکات و انفال و اراضی را به حسب تشریع اولی اسلام بیان دارند (نه به حسب شرایط موجود). خلاصه کلام اینکه:

نفس تشریع احکام اسلام بدین صورت بزرگترین دلیل بر این است که حکومت و ولایت سنگ بنای شریعت اسلامی است.

حکومت و حج

حج کنگره عظیم جهان اسلام

در تشریع فریضه حج در شریعت مقدس اسلام بدون تردید جهت سیاسی، اجتماعی و حتی اقتصادی منظور بوده است. خداوند تبارک و تعالی می‎فرماید: (جعل الله الکعبة البیت الحرام قیاما للناس مائده (5): 97. خداوند کعبه - خانه مورد احترام - را وسیله ای برای قوام و قیام مردم قرار داد.)

مفردات راغب در تبیین معنی "قیاما للناس" می‎نویسد:

"قیام و قوام اسم است برای چیزی که اشیای دیگر توسط آن قوام و قیام می‎یابند."مفردات راغب، ماده "قوم"/ 432.

طبق این معنی مقتضای آیه شریفه این است که مردم در امور دنیایی و آخرتی خود به وسیله خانه خدا کعبه قوام و پابرجایی می‎یابند؛ چنانکه در آیه ای دیگر همین تعبیر را درباره مال و دارایی به کار برده، آنجا که می‎فرماید: (و لا تؤتوا السفهاء اموالکم التی جعل الله لکم قیامانساء(4): 5. اموال خویش را که خداوند قیام شما را به آن قرار داده، در اختیار افراد نادان و سفیه قرار ندهید.)

از این نکته [ ذکر کلمه قیام ] استفاده می‎شود که غرض و فلسفه تشریع حج در دین مبین اسلام، فقط انجام اعمال ظاهری و صوری نیست؛ زیرا در آن صورت قوام و قیامی بر آن مترتب نمی شود؛ بلکه هدف از تشریع آن، اجتماع مسلمانان توانمند و متمکن از سراسر شهرها و کشورهای اسلامی در یک نقطه معین و آشنایی و تفاهم آنان با یکدیگر است، تا در سایه این تعاون و تفاهم با یکدیگر همکاری و همیاری نموده و روابط سیاسی و اقتصادی و فرهنگی برقرار نمایند.

پس بر این اساس حج برای مسلمانان یک کنگره عظیم جهانی است که هر ساله

ناوبری کتاب