آیت‌الله منتظری

"هر شخص مؤمن و یا مسلمانی از دنیا برود و در غیر فساد و یا اسراف دینی را از خویش به جای بگذارد، بر امام است که بدهکاری او را بپردازد؛ پس اگر نپرداخت گناه آن به عهده اوست؛ خداوند متعال می‎فرماید: صدقات از بیچارگان و مستمندان... و بدهکاران است و این شخص از بدهکاران (غارمین) است و برای او هم در نزد امام سهمی است، پس اگر امام سهم او را نداد گناه آن به گردن اوست."صباح بن سیابه عن ابی عبدالله (ع) قال: قال رسول الله (ص): ایما مؤمن او مسلم مات و ترک دینا لم یکن فی فساد و لا اسراف فعلی الامام ان یقضیه، فان لم یقضه فعلیه اثم ذلک، ان الله یقول: (انما الصدقات للفقراء و المساکین...) فهو من الغارمین و له سهم عند الامام فان حبسه فاثمه علیه. (اصول کافی 1 / 407، کتاب الحجة، باب مایجب من حق الامام علی الرعیة، حدیث 7)

8 - در روایت دیگری از امام علی بن موسی الرضا(ع) این گونه آمده است:

"شخص بدهکار اگر در راه حق وام خواست و یا وامی به عهده اوست، یک سال به وی مهلت داده می‎شود، اگر توانست می‎پردازد، وگرنه امام از بیت المال بدهی او را می‎پردازد."و فی خبر عن علی بن موسی الرضا: المغرم اذا تدین او استدان فی حق اجل سنة فان اتسع و الاقضی عنه الامام من بیت المال. (اصول کافی 1 / 407، کتاب الحجة، باب مایجب من حق الامام علی الرعیة، حدیث 9)

9 - در خبر علی بن حمزه آمده است که گفت: من به ابوالحسن امام موسای کاظم (ع) عرض کردم: فدایت گردم، شخصی شخص دیگری را به عمد یا از روی خطا به قتل رساند و شخص مقتول بدهکار است و مالی ندارد که به وسیله آن بدهکاریهایش را ادا کنند و اولیای مقتول نیز می‎خواهند قاتل را مورد عفو قرار دهند.

حضرت فرمود: "اولیای دم اگر خونش را ببخشند ضامن دیه او هستند." من عرض کردم: واگر آنها بخواهند تقاص کرده و قاتل را بکشند؟ حضرت فرمود: "در آن صورت اگر از روی عمد کشته قاتلش را می‎کشند و بدهی های او را به جای او امام از "سهم غارمین" می‎پردازد."علی بن ابی حمزة عن ابی الحسن موسی (ع) قال، قلت له: جعلت فداک رجل قتل رجلا متعمدا او خطاء و علیه دین و لیس له مال واراد اولیاؤه ان یهبو ادمه للقاتل ؟ قال: ان وهبوا دمه ضمنوا دیته فقلت: ان هم اراد واقتله ؟ قال: ان قتل عمدا قتل قاتله وادی عنه الامام الدین من سهم الغارمین. (وسائل 19 / 92، باب 59 از ابواب قصاص، حدیث 2)

مصرف زکات فطره زیر نظر امام

10 - در روایت ابی علی بن راشد آمده که گفت: از او(امام رضا(ع" درباره زکات فطره پرسیدم که در اختیار کیست ؟ حضرت فرمود: "در اختیار امام است، عرض