صفحه ۱۹۹

طرف حکومت به آنها توجهی نمی شد] تقسیم کنند، پس این یک حکم موقتی است برای شرایط خاص نه حکم اولی اسلام برای همه زمانها.

2 - در روایت صحیحه حلبی آمده است که وی گفت: به امام جعفر صادق (ع) عرض کردم: به افرادی که مأمور تعیین مقدار زکات هستند تا چه مقدار از زکات می‎توان پرداخت کرد؟ حضرت فرمود: "به هر مقدار که امام صلاح بداند، مقدار خاصی برای آن تعیین نشده است."فی صحیحة الحلبی ان ابی عبدالله (ع) قال، قلت له: ما یعطی المصدق ؟ قال: ما یری الامام و لایقدرله شئ. (وسائل 6 / 144، باب 1 از ابواب مستحقین، حدیث 4)

3 - در تفسیر علی بن ابراهیم به نقل از عالم آل محمد(ع) آمده است که آن حضرت در تفسیر آیه زکات فرمود:

"غارمین" کسانی هستند که به خاطر اموالی که بدون اسراف در راه خدا خرج نموده اند مقروض شده باشند، که بر امام واجب است دیون آنها را بپردازد و آنان را از گرفتاری برهاند.

"وفی سبیل الله" کسانی هستند که برای جهاد از منزل خارج شده و چیزی که با آن خود را حفظ کنند نزد آنان یافت نمی شود، یا افرادی از مؤمنان که اموال و امکاناتی ندارند که به حج مشرف شوند، یا اینکه هرگونه کار خیری که فی سبیل الله است، پس بر امام است که از زکات به آنان بپردازد تا قدرت بر انجام حج و جهاد بیابند.

"و ابن السبیل" کسانی هستند که در راه مانده اند، کسانی که مسافرتشان در جهت اطاعت خدا بوده و دزدان اموالشان را به سرقت برده اند، که بر امام است که از زکات و صدقات آنان را به وطنشان بازگرداند."فی خبر علی بن ابراهیم المروی عن تفسیره عن العالم (ع) والغارمین قوم قد وقعت علیه دیون انفقوها فی طاعة الله من غیر اسراف، فیجب علی الامام ان یقضی عنهم و یفکهم من مال الصدقات، و فی سبیل الله قوم یخرجون فی الجهاد و لیس عندهم ما یتقوون به، او قوم من المؤمنین لیس عندهم ما یحجون به، او فی جمیع سبل الخیر، فعلی الامام ان یعطهم من مال الصدقات حتی یقووا علی الحج و الجهاد، و ابن السبیل ابناء الطریق الذین یکونون فی الاسفار فی طاعة الله فیقطع علیهم و یذهب مالهم، فعلی الامام ان یردهم الی اوطانهم من مال الصدقات. (وسائل الشیعه 6 / 145، باب 1 از ابواب مستحقین، حدیث 7)

از این روایات و روایتهای دیگری همانند آنها استفاده می‎شود که زکات بر اساس حکومت اسلامی تشریع شده و یکی از مالیاتهای حکومتی است، و این حکومت اسلامی است که با گماشتن افراد زکات را جمع آوری کرده و به مصارف مورد لزوم می‎رساند.

پرداخت وام بدهکاران توسط امام

4 - موسی بن بکر روایت می‎کند که ابوالحسن امام رضا(ع) به من فرمود: "کسی که برای تأمین معاش خود و زن و فرزندش به دنبال کسب و کار حلال برود همانند

ناوبری کتاب