صفحه ۱۸

و آگاه است بر پایه اجتهاد و فقاهت.

در این میان، مسؤولیت حوزه های علمیه و عالمان دینی آگاه به زمان، از سایر اقشار و اصناف ملت بمراتب بیشتر است، چرا که آنان جانشین پیامبراکرم (ص) و ائمه معصومین (ع) و سربازان مادام العمر و تمام وقت امام زمان (عج) بوده و همواره مسؤولیت "اجتهاد" (تبیین نیازمندیهای زمان بر مبنای اصولی و مبانی اسلام) را بر دوش کشیده اند.

در این شرایط، قوه مقننه (مجلس شورای اسلامی) در تدوین قوانین مورد نیاز کشور به مبانی فقهی مستند و روشن از مسائل و مشکلات مبتلا به جامعه نیازمند است و قوه قضائیه برای ارائه قوانین جزایی و قضایی مورد نیاز و نیز برای تأمین کادر قضات، در سطح عالی نیاز به افراد صاحبنظر و مجتهد و آگاه به ریزه کاریهای حقوق اسلامی دارد و قوه مجریه در سطوح مختلف برای ترسیم حرکت مکتبی خویش چشم امید به حوزه های علمیه دوخته است.

تبیین احکام فقهی (اعم از فقه حکومتی، سیاسی، اقتصادی و قضایی) و استخراج مبانی مسائل عمده ای نظیر ابعاد مسؤولیت ولایت فقیه، مسأله زمین، مالیاتها، تجارت خارجی، حقوق اقلیتها، روابط بین الملل، وظایف دولت در قبال مردم و مسؤولت مردم در برابر دولت، سازمان اطلاعات، امور حسبه و دهها مسأله مورد نیاز دیگر که به ویژه به خاطر حاکمیت طولانی طاغوت و عدم حضور نظام اسلامی در صحنه حکومت کمتر روی آن کار فکری شده، از اموری است که در حوزه های علمیه باید به آن پرداخته شود. و درست بر همین اساس و در جهت پاسخگویی به این نیاز مهم و حیاطی است که استاد بزرگوار فقیه مجاهد آگاه به زمان آیت الله العظمی منتظری در کنار سایر اشتغالات گسترده سیاسی - اجتماعی خود، بخش عمده ای از اوقات پر برکت خویش را به تدریس و تدوین مجموعه ارزشمند و بی نظیر "ولایة الفقیه و فقه الدولة الاسلامیه" اختصاص می‎دهند و همزمان، در مدتی متجاوز از چهار سال تحصیلی به تدریس آن برای پیش از یک هزار طلبه فاضل مشتاق به تحقیق در مبانی فقهی حکومت اسلامی که در حوزه درسی معظم له شرکت می‎کنند، می‎پردازند. و براستی در این میدان، کدام فقیه بلند پایه ای شایسته تر از معظم له است که پس از پشت سر گذاشتن عمری تدریس و تحقیق در مسائل فقهی، اصولی، فلسفی، تاریخی، اجتماعی، و پس از گذراندن مدت مدیدی از عمر خویش در صحنه های جهاد و مبارزه و تبعید و زندان و شکنجه و پس از اداره مجلس خبرگان قانون اساسی و آشنایی بسیار گسترده و عمیق با مسائل و مشکلات جامعه و... ایفای چنین مسؤولیت مهمی را به عهده بگیرد. با تکیه بر کرسی تدریس امام صادق و امام باقر(ع) به تبیین مسائل اصولی مورد نیاز جامعه و تربیت طلاب و فضلای حوزه علمیه، این سنگر بانان و مشعلداران آینده همت گمارد.

زمینه و انگیزه

انگیزه و سبب دست یازیدن به تقریر و ترجمه این مباحث بدین گونه بود که از همان روزهای نخست ورود استاد به طرح مباحث حکومت اسلامی، برای همگان روشن بود که این مطالب نباید در محدوده شاگردان درس و احیانا کسانی که از رادیو به مطالب آن گوش فرامی دهند محصور و محدود بماند، و لازم است به گونه ای قابل استفاده برای عموم مطالب آن در اختیار علاقه مندان قرار داده شود. بدین منظور از همان ابتدا به عنوان یادداشتهای روزانه درس تلاش شد مطالب به صورت منظم گردآوری و پاکنویس شود، اما پس از مدتی مشخص

ناوبری کتاب