آیت‌الله منتظری

آورده و حکمیت وی را مورد قبول قرار دهند.

اما ممکن است اطلاق آیه شریفه را بدین صورت مورد خدشه قرارداد که آیه فقط در مورد قضاوت که یکی از شعبه های ولایت است ظهور دارد و نمی توان به آن برای اثبات ولایت مطلقه آن حضرت استناد نمود، شان نزول آیه نیز همین نظر را تأیید می‎کند.

در تفسیر مجمع البیان آمده که این آیه درباره نزاعی که بین زبیر و یکی از انصار واقع شد نازل گردیده است.مشاجره و مخاصمه ای بین حاطب بن ابی بلتعه یا دیگری با زبیر درباره آب دادن درختان خرمایشان که توسط نهری کوچک آبیاری می‎شد درگرفت، آنان این نزاع را برای حل و فصل نزد پیامبراکرم (ص) آوردند، آن حضرت به نفع زبیر حکم نموده و به وی فرمود: "اسق ثم ارسل الی جارک" اول تو نخلهایت را آب بده آنگاه آب را برای همسایه ات بفرست. شخص انصاری از این قضاوت غضبناک شد و گفت: یا رسول الله، چون پسر عمه ات بود این گونه حکم کردی ؟ در این هنگام صورت آن حضرت متغیر شد و به زبیر فرمود: "ای زبیر، آب را به روی زمین خود ببند و آنقدر صبر کن تا بیخ درختهایت را پر کند - نخلستان کاملا سیراب شود - حق خود را به تمامی بگیر، آنگاه آب را برای زمین همسایه ات بفرست." (مجمع البیان، ‏69/2، جزء سوم)

از طرف دیگر می‎توان گفت: از عموم موصول در جمله (ما شجر بینهم) - آنچه درباره آن به نزاع برخاسته اند - استفاده می‎شود که آیه منحصر به مورد قضاوت نیست، بلکه تمام درگیریها و اختلافات افراد و اقوام مختلف با یکدیگر و حتی جنگها را نیز شامل می‎شود و در واقع این آیه نظیر آیه شریفه (وان طائفتان من المؤمنین اقتتلوا فاصلحوا بینهماحجرات (49):9. اگر دو طایفه از مؤمنان با یکدیگر به نزاع برخاستند بین آنان اصلاح برقرارکنید) است.

در این صورت آیه شریفه به صراحت ولایت مطلقه پیامبراکرم (ص) در تمام اختلافات داخلی امت اسلامی، اعم از شخصی و اجتماعی را شامل می‎شود، و مراد از حکومت و ولایت چیزی غیر از این نیست، و شأن نزول آیه هم اگر درباره قضاوت باشد باز به اصطلاح "مورد مخصص نیست."درباره این اصطلاح پیش از این توضیح داده شد، مراجعه شود. و کلیت آیه را به مورد نزول آن نمی توان محصور کرد.

8 - دلالت آیه: (انا انزلنا الیک الکتاب بالحق لتحکم بین الناس....)

(انا انزلنا الیک الکتاب بالحق لتحکم بین الناس بما اراک الله و لا تکن للخائنین خصیمانساء (4): 105. ما به سوی تو قرآن را به حق فرستادیم تا به آنچه خداوند بر تو پدید آرد میان مردم حکم کنی و هرگز به نفع خیانتکاران (با مؤمنان) ستیزه گر مباش.)

از اطلاق این آیه نیز استفاده می‎شود که پیامبراکرم (ص) از جانب خداوند متعال