آیت‌الله منتظری

راکعون مائده (5): 55. ولی امر شما تنها خدا و رسول او و مؤمنانی هستند که نماز به پا داشته و فقیران را در حال رکوع زکات می‎دهند.)

روایات زیادی از شیعه و سنی به صورت متواتر نقل شده که این آیه در شأن حضرت علی امیرالمؤمنین (ع) هنگامی که در نماز انگشترر و یا چیز دیگری را به سائل بخشید نازل شده که دو نمونه از آن در اینجا می‎آوریم:

1- طبرانی در اواسط، و ابن مردویه از عمار یاسر نقل می‎کند که: "امیرالمؤمنین علی (ع) در رکوع نماز مستحبی بود، سائلی وارد شد و چیزی طلب نمود. حضرت انگشتر خود را بیرون آورده و به سائل داد. سائل به خدمت رسول خدا(ص) رسید و جریان را باز گفت، در این هنگام آیه (انما ولیکم الله و رسوله" نازل گردید، پیامبر(ص) آیه را برای اصحاب قرائت کرد و فرمود: "من کنت مولاه فعلی مولاه، اللهم وال من والاه و عاد من عاداه" هرکس من مولای او هستم علی مولای اوست، خدایا دوست دار دوستان او را، و دشمن دار دشمنان او را."اخرج الطبرانی فی الاوسط، و ابن مردویه عن عمار بن یاسر، قال: وقف بعلی سائل و هو راکع فی صلاة تطوع فنزع خاتمه فاعطاه السائل فاتی رسول الله (ص) فاعلمه ذلک فنزلت علی النبی هذه الایة : (انما ولیکم الله و رسوله...) فقراءها رسول الله (ص) علی اصحابه ثم قال: من کنت مولاه فعلی مولاه اللهم وال من والاه و عاد من عاداه. (الدر المنثور، ‏293/2)

قابل ذکر است که این سومین موردی است که پیامبراکرم (ص) به این جمله (من کنت مولاه) استناد نموده اند، مورد اول در قصه غدیر بود و دوم در داستان بریده - که پیش از این گذشت - و ولایت چنانکه گفته شد از سنخ تدبیر و اعمال قدرت و انجام کار است. (نه صرف یک محبت قلبی).

2 - از امام جعفر صادق (ع) در تفسیر آیه (انما ولیکم الله و رسوله...) نقل شده است که فرمود: جمله (انما ولیکم الله و رسوله و...) یعنی اولی به شما، یعنی سزاوارتر به شما و کارها و جانها و مالهای شما، تنها خدا و رسول او و مؤمنان هستند. و مراد از مؤمنان (والذین آمنوا) علی و اولاد او، ائمه (ع) تا روز قیامت هستند.عن ابی عبدالله (ص) فی قول الله عزوجل (انما ولیکم الله و رسوله و الذین آمنوا) قال: "انما یعنی: اولی بکم، ای احق بکم و بامورکم و انفسکم و اموالکم، الله و رسوله و الذین آمنوا، یعنی علیا و اولاده الائمه (ع) الی یوم القیامة ." (اصول کافی،‏288/1، کتاب الحجة، باب مانص الله و رسوله علی الائمة، حدیث 3)

البته در ادامه همین روایت در رابطه با آنچه امیرالمؤمنین (ع) به سائل بخشید، به جای انگشتر "حوله گران قیمت" آمده، شاید این جریان در دو واقعه جدا از هم واقع شده باشد.

6 - دلالت آیه: (اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم...)

(یا ایها الذین آمنوا اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم، فان تنازعتم