آیت‌الله منتظری

مفهوم این آیه اعلام می‎دارد که مربوط به یک مسأله مهم و اساسی است که دعوت پیامبر(ص) با آن تمامیت یافته و تداوم رسالت با آن تضمین می‎گردد، به گونه ای که اگر ابلاغ نشود رسالت در معرض تهدید قرار می‎گیرد.

از ظاهر آن نیز استفاده می‎شود که مردم با این ابلاغ مخالف اند و در صورت اعلام با آن معارضه خواهند کرد و به همین جهت خداوند سبحان به پیامبر خود اطمینان می‎دهد که وی را از گزند مردم محفوظ نگاه خواهد داشت. از طرق متعدد شیعه و سنی روایت شده که این آیه در رابطه با جریان غدیرخم و نصب حضرت علی (ع) به خلافت و ولایت نازل شده، از باب نمونه سیوطی (یکی از علمای سنت) در الدر المنثور از ابن ابی حاتم و ابن مردویه و ابن عساکر از ابی سعید نقل می‎کند که آیه (یا ایهاالرسول بلغ ما انزل الیک من ربک) روز غدیرخم در رابطه با علی بن ابی طالب بر پیامبراکرم (ص) نازل شده است.الدر المنثور، ‏298/2.

اجمالی از جریان غدیرخم

جریان غدیرخم اجمالا از این قرار است: هنگامی که پیامبراکرم (ص) از حجة الوداع (آخرین سفری که به حج مشرف شدند) بازمی گشتند، در بین راه در جحفه به سرزمین غدیرخم که محل جداشدن راه حجاج مدینه از سایر شهرها بود رسیدند.

در این هنگام آیه (یا ایها الرسول...) نازل گردید. پیامبراکرم (ص) توقف نموده و دستور دادند آنها که جلو رفته بودند برگردند، و صبر کردند تا آنها که پشت سر بودند رسیدند، و بر مکان بلندی که از جهاز شتر درست شده بود بالا رفتند و در ضمن خطبه ای فرمودند: آیا می‎دانید که من نسبت به مؤمنین از خودشان اولی هستم ؟ این کلام را سه مرتبه تکرار فرمودند: همه جواب دادند: بله یا رسول الله. حضرت فرمودند: "من کنت مولاه فعلی مولاه" هرکس من مولای او هستم علی مولای اوست. در این سفر پیامبراکرم (ص) را نود هزار و به روایتی صد و بیست هزار نفر همراهی می‎کردند. آنچه گفته شد به صورت متواتر از اکثر صحابه پیامبراکرم (ص) نقل شده، گرچه در نقل برخی عبارات اختلاف جزئی وجود دارد.

علامه متتبع مرحوم آیت الله حاج شیخ عبدالحسین امینی طاب ثراه در اوایل جلد اول کتاب الغدیر یکصد و ده تن از بزرگان را با ذکر موارد و مآخذ از کتابهای اهل سنت شمارش می‎کند که جریان غدیرخم را روایت نموده اند، که در صورت نیاز به