مربوط به برپایی دولت از نظر اسلام، جهاد و دفاع در برابر بیگانگان، روابط بین الملل جوامع اسلامی با یکدیگر و یا کشورهای بیگانه و غیرمسلمان یا چگونگی ارتباط مسلمانان با اقلیتهای غیرمسلمان، مسائل فقهی مربوط به انفال، زمین و ثروت، ابواب مختلف قضاوت در اسلام و احکام حدود و تعزیرات و قضا و شهادات و دهها مسأله دیگر از این قبیل. چرا که بسیار مشاهده میشود در رابطه با یک مسأله مهم اجتماعی با اینکه مبانی آن در کتاب و سنت موجود است و در کتابهای فقهای گذشته نیز ذکری از آن به میان آمده، اما به صورت اساسی بحث و بررسی پیرامون آن صورت نگرفته و مشکلات آن حلاجی نشده و مبانی آن متقن و مدلل نگردیده است، و این برای حوزه های علمیه عیب و نقصی است واضح و آشکار.
در کتاب اصول کافی روایتی که سند آن هم بد نیست از امام جعفر صادق (ع) نقل شده که آن حضرت فرمود:
"هنگامی که خداوند به بنده ای نظر نیک داشته باشد، وی را در دین خود فقیه میگرداند."عن ابی عبدالله (ع) قال: اذا اراد الله بعبد خیرا فقهه فی الدین. (اصول کافی 32/1، کتاب فضل العلم، باب صفة العلم و فضله و فضل العلماء، حدیث 3).
و نیز با سند صحیح از "ابان بن تغلب" از امام جعفر صادق (ع) روایت نموده که فرمود:
"بسیار دوست دارم که با تازیانه بر سر یارانم زده شود تا در دین تفقه کنند."عن ابی عبدالله (ع) قال: لوددت ان اصحابی ضربت رئوسهم بالسیاط حتی یتفقهوا. (اصول کافی 31/1، کتاب فضل العلم، باب فرض العلم و وجوب طلبه، حدیث 8).
و از ابی حمزه از امام زین العابدین (ع) روایت شده که فرمود:
"اگر مردم به ارزشی که در طلب علم نهفته است پی بردند به شدت در طلب آن میرفتند، هرچند به قیمت ریخته شدن خونها و گرفتار شدن در گردابها باشد."عن علی بن الحسین (ع) قال: لویعلم الناس ما فی طلب العلم لطلبوه و لوبسفک المهج و خوض اللجج. (اصول کافی 35/1، کتاب فضل العلم، باب ثواب العالم و المتعلم، حدیث 5).
البته این معنی آشکار است که پس از خداشناسی برترین دانشها علم فقه است؛ چرا که توسط آن، احکام خداوند تبارک و تعالی در تمام شؤون شناخته میشود. اللهم فوفقنا للتفقه فی دینک و العمل بما یرضیک .
12 - عدم تنافی طرح مباحث علمی با وحدت اسلامی نکته مهم دیگری که لازم است بدان توجه داده شود این است که بحث فقهی و علمی اصیل در مباحث مورد اختلاف مذاهب اسلامی، علی رغم آنچه برخی پنداشته اند نه تنها منافاتی با اصل ضرورت حفظ وحدت مسلمین ندارد و ضربه ای به یکپارچگی مسلمانان وارد نمی کند بلکه به وحدت مسلمین نیز کمک میکند؛ زیرا بر هر اندیشمند مسلمان آزاده ای لازم است فقه سایر مذاهب را نیز بداند و با نکات آن آشنایی داشته باشد؛ و این نیز صحیح به نظر نمی رسد که فقهای هر مذهب آنچه را به نظر خود صحیح و حق میدانند جرأت ابراز نداشته باشند و یا به خاطر مصالحی ابراز نکنند. از باب مثال از یک عالم فقیه شیعی انتظار نمی رود که در یک مبحث علمی و فقهی نظر خود را کتمان نموده و آنچه را حق میداند ابراز نکند؛
.jpg)
