اسلام است که طی چهار فصل به بررسی آن پرداخته ایم، فصل اول: در نقل فتاوا و نظریه های برخی از بزرگان و علمای اسلام است که ادعای اجماع در مسأله نموده اند، فصل دوم: مروری اجمالی بر ابواب مختلف فقه از نظر روایات و فتاوای فقهاست، ابوابی که در آن مسائل حکومتی اسلام و واژه هایی نظیر والی، سلطان، حاکم، بیت المال، زندان، شمشیر و... که حاکی از قدرت و حکومت هستند گفتگو شده است.
در این فصل ثابت شده که تشریع احکام اسلام به طور کلی براساس دولت و حکومت عادل پایه ریزی شده و مسائل حکومتی در تار و پود فقه اسلامی تنیده شده است، این فصل به نوبه خود به چهارده قسمت دیگر تقسیم شده است. فصل سوم: به اقامه دلیل بر ضرورت حکومت اسلامی در همه اعصار و زمانها و وجوب تلاش برای برپا ساختن آن پرداخته و ده دلیل در این رابطه اقامه شده که امید میرود موجب قانع شدن هر شخص منصفی گردد. فصل چهارم: به درج احادیث و روایاتی که اهل سکوت برای توجیه بی تحرکی خود در عصر غیبت بدان تمسک نموده اند پرداخته و ضمن آن مقصود واقعی روایات را مشخص نموده ایم.
بخش چهارم: در رابطه با شرایط و ویژگی های حاکم اسلامی است که ضمن آن از طریق عقل و قرآن و سنت شرایط حاکم اسلامی را مورد بحث و بررسی قرار داده، آنگاه شرایطی را که دانشمندان در آن اتفاق نظر ندارند یادآور شده ایم. این بخش مشتمل بر دوازده فصل است.
بخش پنجم: در این بخش چگونگی انعقاد امامت، کیفیت حاکمیت یافتن فقیه و اینکه آیا تعیین رهبری با نصب کلی از جانب امامان معصوم (ع) صورت گرفته و یا اینکه با انتخاب عمومی مردم مسلمان فقهای واجد شرایط برگزیده میشوند بحث شده است. این بخش مشتمل بر شش فصل است که فصل ششم آن بسیار طولانی است و در ضمن آن، شانزده مسأله بسیار مهم مورد بحث قرار گرفته است. آخرین مسأله آن این است که اگر امام مسلمانان فاقد شرایط لازم بود آیا میتوان علیه وی مبارزه مسلحانه نمود یا نه ؟
بخش ششم: پیرامون حدود ولایت فقیه، شرح وظایف ولی فقیه، نقش قوای سه گانه - قوای مقننه، مجریه و قضائیه - وظایف رهبر در مقابل اسلام و مردم و وظایف مردم در مقابل رهبر است. این بخش بر پانزده فصل مشتمل است که طولانی ترین و مهم ترین آن فصل چهارم است که از وظایف قوای سه گانه بحث میکند.
بخش هفتم: پیرامون اخلاق حکومتی اسلام، سیره و اخلاق عملی حاکم و سایر کارگزاران حکومت اسلامی از زندگی شخصی، خوراک و پوشاک و ارتباطات اجتماعی آنان است. در این بخش در سه فصل آیات و روایاتی گردآوری شده بسیار زیبا و لطیف و جالب توجه که برای عموم مسؤولین حکومت اسلامی به ویژه رهبران و صاحب منصبان قابل تأمل و بررسی است.
بخش هشتم: درباره منابع مالی حکومت اسلامی است که در آن منابع اقتصادی و مالی حکومت اسلامی طی چند فصل مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
خاتمه: در خاتمه کتاب عهدنامه معروف حضرت امیرالمؤمنین (ع) به مالک اشتر که مشتمل بر مطالب بسیار مهم و اساسی در رابطه با اداره حکومت اسلامی است
.jpg)
