صفحه ۱۰۳

9 - سبب تألیف و اشاره به بخشها و فصلهای کتاب چون در سلسله درسهای خارج فقه، مباحث مربوط به زکات، سخن به "سهم عاملین علیها" - حقوق مأموران گردآوری و نگهداری زکات - رسید و مسأله حکومت و ولایت فقیه عادل و آگاه به امور در زمان غیبت حضرت ولی عصر(عج) مطرح گردید، با توجه به مطرح بودن این بحث در محافل و مجالس و نیز احتیاج ضروری به بررسی این گونه مسائل به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از طرف برخی از فضلا و طلاب شرکت کننده در جلسات درس پیشنهاد شد که سخن در همین زمینه به صورت گسترده تر ادامه یابد، اما گرفتاریها و مشغله های زیاد روزانه و نیز گستردگی دامنه بحث مرا از پذیرفتن این پیشنهاد باز می‎داشت؛ تا اینکه بالاخره با یاری خداوند متعال و از باب "مالا یدرک کله لایترک کله" و "المیسور لایترک بالمعسور" تصمیم بر این شد که در حد توان در حدود اقتضای فرصت بدان پرداخته شود. به همین جهت در این کتاب صرفا به تبیین مبانی فقهی حکومت اسلامی و به درج مباحث کلی و جمع آوری آیات و روایات و نقل نقطه نظرهای برخی از فقها و علما پرداخته شده، اما جزئیات و ریز مباحث هر بخش از حکومت اسلامی و نقطه نظرهای دانشمندان مختلف شرق و غرب و بسط و تفصیل مطالب به عهده فضلا و اندیشمندان محترمی که از وقت و فراغت بیشتری برخوردار هستند واگذار شده است.

مطالب این کتاب اساسا برای تدریس در جلسات درس آماده شده، اما از آن جهت که من طبق رسم و عادت دیرین خود درسها را یادداشت نموده و می‎نوشته ام، لذا درس و نوشته گرچه در تبیین و توضیح و تقدیم و تأخیر مطالب اندک تفاوتی با یکدیگر دارد اما هر دو بر یک اساس بنا شده، که مجموعه آن در یک مقدمه و هشت بخش و یک خاتمه به شرح زیر، خدمت شما تقدیم می‎شود.

مقدمه: مقدمه کتاب مشتمل است بر مطالبی پیرامون وجود دولت و حکومت برای جوامع، آشنایی اجمالی با انواع حکومتهای رایج در جهان، حکومت اسلامی و ضرورت تشکیل آن در همه اعصار و ازمنه، استمرار حکومت انبیا و ائمه معصومین (ع) در ولایت فقیه، لزوم دخالت علما در مسائل سیاسی اجتماعی مسلمانان و مسائل دیگری از این قبیل.

بخش اول: در این بخش پیرامون مقتضای اصل عملی فقهی در مسأله حکومت و ولایت، با قطع نظر از سایر ادله مربوطه سخن گفته شده است. این بخش با توجه به محدود بودن مطالب آن، کوتاهترین بخش کتاب محسوب می‎گردد.

بخش دوم: در بیان اثبات اجمالی ولایت رسول خدا(ص) و ائمه معصومین (ع) از دیدگاه ماست که ضمن آن فواید و تنبیهات مفیدی را نیز آورده ایم. بدیهی است پرداختن به این مبحث در این کتاب، با اینکه این یک بحث اعتقادی کلامی است، بدین جهت است که اعتقاد به ولایت پیامبر(ص) و امامان (ع) طبق اعتقاد ما اساس حکومت اسلامی است و بدون اثبات ولایت آنان سایر مباحث حکومت اسلامی بی اساس و بی ریشه خواهد بود. با این حال بحث در اینجا کاملا جنبه فقهی دارد و با توجه به مسلم بودن آن در باب اعتقادات به صورت گذرا به آن پرداخته و از آن عبور نموده ایم.

بخش سوم: در رابطه با لزوم حکومت و ضرورت ایجاد آن در همه زمانها از نظر

ناوبری کتاب