آیت‌الله منتظری

هیچ وجه در پیشگاه خداوند پذیرفته نیست و باعث تبرئه آنان نمی گردد، بلکه بر آنان واجب است که معلومات سیاسی اجتماعی لازم را کسب نموده و خود را آماده کنند تا به اندازه توان خود گوشه ای از مسؤولیتهای حکومت اسلامی را به عهده بگیرند؛ زیرا ولایت و اداره شؤون مسلمین از مهمترین واجبات و تنها وسیله اجرای عدالت و برقراری سایر فرایض اسلامی است. کناره گیری از این امر و رهاکردن مقدرات مسلمانان و شهرها و کشورهای اسلامی به دست ستمگران و طاغوتها و دست نشاندگان آنان ظلمی بزرگ به اسلام و مسلمین محسوب می‎شود. بر مردم نیز لازم است به طرف علما رفته، آنان را انتخاب کنند و از آنان بخواهند و آنان را یاری دهند تا به وظایف خود عمل نمایند.

در روایتی سلیم بن قیس از امیرالمؤمنین (ع) نقل نموده که آن حضرت فرمود:

و نیز در صحیحه زراره از امام محمد باقر روایت شده که آن حضرت فرمود: "اسلام بر پنج چیز بنا شده است: بر نماز و زکات و حج و روزه و ولایت." زراره می‎گوید: عرض کردم کدام یک از اینها افضل است ؟ حضرت فرمود: "ولایت افضل است به خاطر اینکه ولایت کلید آنها، و والی راهنما و زمینه ساز انجام آنهاست."عن ابی جعفر(ع) قال: بنی الاسلام علی خمسة اشیاء: علی الصلاة و الزکاة و الحج و الصوم و الولایة . قال زرارة : فقلت: و ای شئ من ذلک افضل ؟ فقال: الولایة افضل؛ لانها مفتاحهن والوالی هوالدلیل علیهن. (اصول کافی، ‏18/2، کتاب ایمان و کفر، باب دعائم الاسلام، حدیث 5).

براساس این روایات ضروریترین همه واجبات تشکیل حکومت اسلامی و تعیین حاکم است؛ زیرا رهبری کلید همه واجبات بوده و سایر امور به دست رهبر اجرا می‎شود.

جای بسی شگفتی است که فقهای ما در کتب فقهی خود مواردی همچون سرپرستی اطفال یتیم و دیوانگان و حفظ اموال کسانی که غایب هستند و یا از دسترسی به اموال خود باز داشته شده اند را از "امور حسبیه" می‎شمارند و می‎گویند ولی فقیه لازم است این گونه موارد را به عهده بگیرد، اما نسبت به اصل حکومت اسلامی کم توجهی می‎نمایند.