بسمه تعالى
متن كامل رهنمودهاى حضرت آيت الله منتظرى در ديدار با جمعى از روحانيون و برادرانى كه به دليل فعاليتهاى سياسى دستگير و زندانى شده بودند.
بسم الله الرحمن الرحيم
در ابتدا از تمامى عزيزان ، از اقشار مختلف مردم ، برادران ، خواهران ، شاگردان و بستگان كه به واسطه من حقير دچار زحمات ، صدمات و مشكلاتى شده اند ضمن عذرخواهى ، تشكر می کنم و لابد شايد در اين رابطه وظيفه تشخيص داده اند اما اينجانب راضى به زحمت شما نبودم و هميشه دعاگوى شما بوده و هستم . در همين جا لازم می دانم مطالبى را ذكر كنم :
همان گونه كه از آيات قرآن استفاده می شود قرآن می فرماید: (انما يوفى الصابرون اجرهم بغير حساب ) آنها كه صابرند و بردبار اجر و مزد آنها بدون حساب پرداخت می شود. در هيچ عملى اين گونه مزد و اجر وعده داده نشده كه بدون حساب و كتاب باشد. تنها مقام صابران است كه اين نشان از اهميت صبر و تحمل در شدايد و مشكلات دارد. صبر هم طبق برخى روايات به صبر در طاعت ، صبر در معاصى و صبر در مصيبت تقسيم شده است كه انبياء و اوصياى الهى الگوهاى ما در تمامى مراتب صبرند، و آنها بواسطه همين صبر و تحمل بود كه دين خدا را حفظ كردند.
مطلب ديگر اين است كه گر چه در روايات اقسامى براى تقيه ذكر شده و ما را به رعايت آن سفارش كرده اند اما تقيه در اصول كلى ، ارزشها، آرمانها و مسائل حساس اصلى مصداق ندارد. در فروعات و جزئيات انسان بايد تقيه نمايد كه بواسطه مسايل جزيى خطرى متوجه اش نشود، اما اين ربطى به اصول اسلام و انقلاب ندارد. در آنها تقيه جايز نيست و نبايد سكوت نمود. شما به زندگى و سيره انبياء و ائمه اطهار(ع ) نگاه كنيد. هنگامى كه يارى اصل اسلام و اصول كلى به ميان آمده آنها سكوت نكرده و قيام نموده اند و تاوانش را نيز پرداخته اند. بر همين اساس فرموده اند: "از ما نيست مگر اين كه يا مسموم شده است يا با شمشير شهيد شده است "، و اين نشان از آن دارد كه آنان هيچگاه در مقابل ظلم و جور طاغوت سكوت نكرده اند.
نكته ديگر اين كه همانگونه كه چندى قبل در ديدار با برخى از دانشجويان عزيز گفته ام و به شما نيز عرض می کنم: در عين اينكه بدنبال فعاليت هاى سياسى هستيد هيچ گاه از تحصيل و علم اندوزى غافل نباشيد. اين گونه نباشد كه فعاليت هاى سياسى شما را از تحصيل علم باز دارد كه ضررش متوجه شما و جامعه خواهد شد، چرا كه بى دردها و آنها كه در راه انقلاب و حفظ آن حتى تلنگرى نخورده اند در آينده جامعه را قبضه خواهند كرد; و شما كه زندان رفته ايد، كتك خورده ايد، محروميت كشيده ايد، منزوى می شوید. باز هم تاکید می کنم جامعه امروز ما شديدا به روحانيون با سواد، اعم از مجتهد، سخنران و منبرى احتياج دارد و من بارها به نوه هاى خود گفته ام دوست داشتم تمامى شما روحانى و معمم بوديد و وقتى برخى از آنها نزد من درس می خوانند لذت می برم. در فرايند آموزش علم بايد هم استاد و هم شاگرد هر دو متواضع باشند، نكند استاد به شاگردش بى احترامى كند و شخصيت او را منكوب نمايد و مواظب باشيد عالم جبار و زورگو نباشيد و نخواهيد با قدرت نمايى و جلال و جبروت علم را به ديگران تحميل نماييد. ممكن است در ظاهر مردم به علماى جبار احترام گذارند اما در باطن اين گونه نيست . از سوى ديگر شاگرد هم بايد تواضع نسبت به استاد را كاملا رعايت نمايد.
به مناسبت اهميت علم اين نكته را هم بگويم كه ساختمان وجودى انسان داراى سه مرحله است :
1 - عقل و تفكر كه حيوانات از اين مرحله محروم هستند.
2 - اميال و عواطف كه انسانها با حيوانات اشتراك دارند.
3 - اعضاء و جوارح .
به همين نسبت دين هم به سه مرحله تقسيم شده است :
اول : اصول دين كه ايمان به خدا و غيب و پيامبران است .
دوم : اخلاق كه مرحله متوسط است كه متأسفانه در جامعه امروزى ما كاملا مغفول مانده و من بارها گفته ام مشكل ما مشكل اخلاق و معنويت است . بر اين اساس حتما از مطالعه كتب اخلاقى غفلت نكنيد. معراج السعاده و جامع السعادات را فراموش نكنيد.
مرحله سوم : فروع دين است كه مربوط به اعضاء و جوارح است چون نماز، روزه ، حج و...كه شما عزيزان بايد در هر سه رشته متخصص شويد و از آنها غافل مباشيد.
نكته پايانى كه به نظر من مهم است اين كه در فعاليت هاى سياسى رعايت تقواى الهى را نموده و مواظب باشيد در كارزار سياسى هتاكى ، دروغ پردازى ، تهمت و غيبت وارد نشود، چه در جرايد و چه در سخنرانى ها. متأسفانه كار سياسى در جامعه ما امروزه مملو از اين نابهنجارى ها است ; مواظب باشيد، شما اين گونه نبوده ايد و شأن شما بالاتر از اين است كه من بخواهم در اين باب تذكر دهم . اصولا انسانى كه منطق و سلوك دارد نيازى به اين گونه حربه هاى غير شرعى و غير اخلاقى ندارد...
من قصد نداشتم كه به شما چيزى ياد دهم ، بلكه می خواستم از شما تشكر كنم و اميدوارم خداوند شما را در تمام مراحل موفق و مويد بدارد.
والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته .
1381/12/2