به نام خدای مهربان و با شکر الطاف و تفضل آن ذات لایتناهی؛ در شمارۀ قبل که مواردی از شیوه و روش مرحوم آیت الله العظمی بروجردی نوشتم با استقبال دوستان مواجه شد. به یقین یکی از دلایل تأثیر فراوان کلام آن بزرگمرد این است که عالمی عامل بود و به فرمایش امام صادق (ع) عمل می نمود که فرمود: «کونوا دعاة الناس بغیر السنتکم»: «با غیر زبانهای خود، مردم را به راه درست فرا خوانید.» به همین دلیل تصمیم گرفتم به یک مورد دیگر از نظرات آن مرجع روشن ضمیر بپردازم که اتفاقاً مورد ابتلاء بسیاری از مردم شریف مخصوصاً کارگزاران حکومتی، مخصوصاً دیپلماتها، ورزشکاران و تجار است. این نظر نیز توسط آیت الله علوی بروجردی نقل شده است.
به گزارش "پارسینه"، آیت الله سید جواد علوی طباطبایی نوۀ مرحوم آیت الله بروجردی در مورد حکم دست دادن با زنان غریبه گفت: آیت الله منتظری به بنده می گفتند: «در محضر آیت الله بروجردی نشسته بودم. یکی از محققان ایرانی که در مرکز اسلامی آلمان فعالیت می کرد، خدمت ایشان آمد و گفت: در آلمان زنان و مردان مختلفی که همۀ آنها مسلمان هم نیستند، به مرکز اسلامی ما می آیند و گاهی از اوقات برخی از این زنان دستشان را برای مصافحه به سوی ما دراز می کنند و ما نمی توانیم دست بدهیم. آنها نمی فهمند که چرا ما دست نمی دهیم و این مسئله موجب هتک آنها می شود؛ و ما که می خواهیم جاذبه ایجاد کنیم، با این کار تنفر ایجاد می کنیم. آیت الله بروجردی گفتند: اگر شما احساس می کنید که دست ندادن شما باعث هتک می شود، مانعی ندارد که دست بدهید. بعد فرمودند: حکم حرمت دست دادن با زن اجنبیه، برای حفظ حرمت اشخاص، هر چند مسلمان نباشند، ساقط می شود.»
آیت الله منتظری همچنین نقل می کردند که آقای حاج شیخ محمدتقی قمی که در مصر فعالیت می کردند، خدمت آیت الله بروجردی آمدند و گفتند: «گاهی از اوقات برخی از سفارتخانه ها مثل سفارت هلند به مناسبت روز ملیشان، که همه سفرا و شخصیت های مختلف را دعوت می کنند، ما را هم به عنوان نمایندۀ شما در مجلس تقریب دعوت می کنند. ما هم دسته گل می خریم و به سفارت می رویم. گاهی از اوقات سفیر می خواهد مثلاً سفیر آمریکا و همسرش را که همراه اوست معرفی کند. آنها هم دستشان را دراز می کنند که دست بدهند. ما چه کار کنیم؟ اگر دست ندهیم، موجب هتک آنها می شود.» آیت الله بروجردی فرمودند: «اگر موجب هتک می شود، اشکالی ندارد؛ دست بدهید.»
آیت الله منتظری گفتند: بعد آقای بروجردی فرمودند: «من تعجب می کنم که فقهای ما ادلّه نظر را حمل کردند به صورت ریبه؛ چرا در ادلّه لمس این انصراف را قائل نشدند.» از این سخن روشن می شود که دیدگاه آیت الله بروجردی نه فقط به دلیل مسئلۀ هتک است، بلکه اساساً اشکال مبنایی در این خصوص دارد.
آیت الله علوی بروجردی در گفتگو با "پایگاه موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر" به نکات جالبی درباره مشی فقهی و فرهنگی آیت الله العظمی بروجردی اشاره کرده است.
آیت الله سید جواد علوی با ذکر این مطلب که برخی به امام موسی صدر خرده می گرفتند که چرا در اروپا با خانم هایی که به سوی ایشان دست خود را دراز می کردند دست می داد، گفت: آیت الله بروجردی هم بر این کار اشکال نمی گرفتند.
آیت الله منتظری نیز این نظر استاد را تقویت می کند و در رساله استفتائات جلد 3 صفحه 332 این فتوا را بیان می کنند و شرایطی برای جواز آن قائل شده اند: «با عدم قصد التذاذ و عدم حصول آن، مصافحه مانعی ندارد و عرف محل ملاک است.»
حال سوال اینجاست که با وجود چنین فتاوایی چرا مسئلۀ دست دادن با نامحرم در جمهوری اسلامی ایران به معضل تبدیل شده است و چرا مسئولین امر به حل این مسئله که می توان گفت موجب وهن نظام گردیده است نمی پردازند؟
امیدوارم در این مورد تصمیم گیری های لازم صورت گیرد. والسلام.
منتشر شده در روزنامۀ سازندگی، 22 مرداد 1397
نوشته حجة الاسلام والمسلمین احمد منتظری
.jpg)
