آیت‌الله منتظری

نمی دهند با گذر هر چه بیشتر تاریخ محبوبتر، اثرگذارتر و زنده تر می‎گردند.

زندگی ساده و سلوک سیاسی - عقیدتی شیخی کهنسال و کم ادعا چون آیت الله منتظری حتی برای من و همنسلان من که پس از انقلاب متولد شدند و در دنیای الکترونیک و ماهواره و اینترنت پرورش یافتند خود سراسر جذبه و درس و عبرت بود. یک درس همان آزمون اراده و آزادگی در ترجیح حقیقت بر مصلحت بود که منشاء و سرچشمه اخلاق است. درس دیگر اما این بود که دین در خارج از گردونه سیاست اصالت خود را بیشتر حفظ می‎کند و بهتر و مؤثرتر در نقد قدرت می‎کوشد و می‎پوید. بزرگترین انتخاب آیت الله منتظری در دهه شصت و در انتخاب و ترجیح حقیقت بر مصلحت در واقع انتخاب استقلال دین از سیاست در عین نقد دین بر سیاست بود و خود آیت الله در تمامیت حیاتش نماد دینی وارسته بود که دامن از دنیای دون سیاست برچید و بر فراز آن به نقد آن پرداخت. درس سوم آیت الله این بود که می‎توان دین و مذهب را با حقوق بشر به مفهوم امروزی آن آشتی داد و در کنار هم نشاند چرا که اجتهاد بلندنظر او در آن بود که فقاهت دین را بر اساس و برای اصل و جوهر دین بخواهد و نه بالعکس. روزها که می‎گذرند درسهای بیشتری از حیات او بر ما آشکار می‎شود. او گرچه به ظاهر از میان ما رفت اما عکسی زنده و گویا از او بر دیوار این سرزمین کهن به یادگار مانده، عکسی که تا ابدیت تاریخ پاره نخواهد شد.