آیت‌الله منتظری

فرزندان این "خلاف کاران" از فرصت ملاقات به خوبی استفاده می‎کردیم برای قاچاق سیگار که همیشه مشتری ای در آن سو داشت. سیگار البته تنها چیزی بود که خانواده خطر می‎کرد به بچه بدهد و من یکبار در این عملیات قاچاق دستگیر و "تنبیه" شدم و تا ماهها از ملاقات آن سوی کابین محروم. تهدیدهای هرباره پاسداری که جرم سنگین ات به یادش مانده بود هم جای خود داشت.

خاطره دخالت آدم های منتظری برای من به روشنی باقی ماند، چون ملازم لغو این محرومیت بود.

بعدها یکه بودن منتظری در موضع گیری در برابر کشتار زندانیان سیاسی در سال شصت و هفت نشان داد که این مرد تا چه حد آماده است در راه آن چه درست می‎داند هزینه کند. او انقلابی ای بود که به آن چه آرمان انسانی انقلاب می‎دانست وفادار ماند. به قول دوست عزیزی، او تجسمی شد از آن چه اخلاق انقلابی باید باشد.

چشم پوشی از بالاترین مراتب قدرتی که می‎توانست در تصور بگنجد، و پافشاری بر "حق" به قیمت هر هزینه ای که ممکن بود بر خود و خانواده اش تحمیل شود، از این انسان شخصیتی یگانه در تاریخ ساخت.

اگر به خاستگاه، پایگاه اجتماعی، طبقه، آموزه ها و هر آن چه که قرار بود منتظری را "متعین" کند بنگریم، می‎بینیم که او با اکثر کسانی که خیلی از ما چشم دیدن شان را نداریم در این ها یک سان بود.

اما منتظری ممتاز شد، چون نشان داد که یک انسان چقدر می‎تواند در بند "گذشته ها" نماند و با فرارفتن از چنین تعین هایی "انسان" باشد و انسان "بشود". یادش گرامی.