صفحه ۱۴۴

سال های 1315 - 1316 برای او دوره سخت تری بود چرا که به گفته خود ایشان به دلیل "کمبود امکانات و شرایط بد مالی" دیگر قادر به ادامه حضور در قم نبود. عسرت مالی آیت الله را به اصفهان بازگرداند و ایشان در مسجد جده این شهر ساکن شد. "در اصفهان دو هفته یک بار می‎رفتم نجف آباد. یک بقچه نان و یک مقدار ماست و سنجد و گردو و مانند اینها می‎آوردم و یکی دو هفته با اینها می‎گذراندم. اما در قم این امکانات نبود لذا نتوانستم در قم بمانم و به اصفهان رفتم." اولین هم حجره ایش در این شهر حجت الاسلام حاج شیخ ابوالقاسم مسافری بود که ایشان "شرح لمعه" می‎خواند و حاج شیخ ابوالقاسم "سیوطی". آن موقع عسرت مالی آیت الله ادامه داشت چرا که آن موقع در هر ماه از محل موقوفه مدرسه به هر حجره چهار قران می‎دادند که بین دو طلبه قسمت می‎شد و ایشان ناچار بودند مابقی مایحتاجات را از نجف آباد بیاورند؛ همان موقوفات مدارس بود که بعد دولت موقوفات را هم تصاحب کرد و این چهار قران هم قطع شد. آیت الله آن دوره را به مباحثه با اسدالله نوراللهی و یحیی فقیه ایمانی گذراند و در چهار پنج سالی که در اصفهان بود به تدریس پرداخت. در دوران رضا شاه پهلوی که به طلاب و حوزه ها سخت گرفته می‎شد بر ایشان نیز سخت گذشت. کسی نمی توانست عمامه به سر بگذارد و مقرری نیز پرداخت نمی شد. اوایل سال 1320 برای دومین بار به قم رفت. دعوت شیخ جعفر شمس گیلانی و حاج باقر خوانساری مشوق این سفر شد و آیت الله با سفر به قم در مدرسه ملا صادق مسکن گزید.

در همان مدرسه مکاسب را نزد حاج شیخ عبدالرزاق قائنی خواند و

ناوبری کتاب