صفحه ۱۱۲

انکار می‎کردند، تأیید و او را "فقیهی متبحر" لقب می‎دهد.

آیت الله منتظری از طراحان نظریه ولایت فقیه بود، شاگردان بسیار تربیت کرد و حتی به گفته دشمنان او، پس از درگذشت آیت الله خمینی، اصلح ترین، اعلم ترین، عادل ترین و باتقواترین مرجع تقلید آشنا به زندگی معاصر در ایران بود اما در عرصه فقه سنتی شیعه، جایی که آقای خامنه ای او را "متبحر" می‎خواند، جز در یکی دو مورد، از جمله تلاش برای سازگارکردن فقه سنتی حوزوی شیعه با برخی مفاهیم مندرج در اعلامیه حقوق بشر، تبحری متمایز از دیگر مراجع بزرگ تقلید نداشت و نظریه ای نو و تازه نیز مطرح نکرد.

محبوبیت و مقبولیت گسترده و بی نظیر منتظری در میان روحانیون شیعه و مردم، و حتی در میان گرایش های غیر مذهبی، نیز نه به دلیل "تبحر" او در فقه و شمار شاگردان او، که آقای خامنه ای بر آن تأکید می‎کند، که به دلیل بی اعتنایی او به قدرت، شجاعت و صداقت فکری و عملی، آرمان گرایی پرشور، پرهیز از مصلحت گرایی کاسبکارانه معطوف به قدرت، آمادگی ایثارگرانه برای نقد آراء و کردار خود، هوشیاری و تیزبینی، مبارزه پیگیر با استبداد، سرکوب، اعدام و شکنجه منتقدان و مخالفان و دفاع او از برخی مبانی حقوق بشر بود که آقای خامنه ای در پیام خود انکار یا پنهان می‎کند.

آیت الله منتظری تنها روحانی بلند مرتبه ایرانی بود که بی پرده و رادیکال از آیت الله خمینی به دوران حیات و اقتدار او انتقاد کرد و از تنها ماندن و پرداخت هزینه سنگین برای مواضع خود ابا نداشت، در اعتقادات و در نقد خود نه فقط به قدرت که حتی به اعتبار و محبوبیت خود نیز بی اعتنا بود، نه به سنجه ها و ارزش های روزمره و

ناوبری کتاب