ثانى بشود"، و هم چنین در سند دیگرى از جلسه روحانیون وابسته به آیت‌الله خمینى خبر می‌‌‌‌‌‌دهد که آنها طى مذاکرات کاملاً محرمانه‌اى مسئله جانشینى براى آیت‌الله خمینى را مطرح کرده، کوشش می‌‌‌‌‌‌کنند آیت‌الله منتظرى را در آینده به جانشینى برگزینند. در ادامه این سند آمده است: "منبع گزارش دهنده خبر که فرد بسیار مطلع و با تجربه‌اى است اظهار نظرکرده، تجربه تلخى که چندین سال است دولت ایران بر اثر بزرگ شدن خمینى می‌‌‌‌‌‌چشد با انتخاب منتظرى تکرار خواهد شد"، (س ش 349، 363، 383، 391).
موج اعتراضات داخلى و خارجى پس از بازداشت و محکومیت
با توجه به موقعیت ویژة امثال آیت‌الله منتظرى نزد مردم و علماى حوزه، پس از هرگونه بازداشت، محاکمه و تبعید اعتراض‌‌ها هم شروع می‌‌‌‌‌‌شد. اما این اعتراض‌‌ها می‌‌‌‌‌‌تواند به چند برهه تقسیم گردد. در موقعیتى که هنوز نهضت فراگیر نشده بود و اخبار و گزارش‌‌هاى انقلاب و فعالیت انقلابیون کمتر در کشور منعکس می‌‌‌‌‌‌شد و از سوى جراید مطرح آن روز یعنى کیهان و اطلاعات کاملاً سانسور می‌‌‌‌‌‌شد، طبیعى می‌‌‌‌‌‌نمود اعتراض‌‌ها در سطح جامعه و به ویژه مردم کمتر رخ نماید و در سطح نخبگان حوزه و دانشگاه بیشتر نمود داشته باشد. پس از بررسى اسناد و اعتراض‌‌ها مشخص می‌‌‌‌‌‌شود که در میان نخبگان حوزه و مراجع پس از پدید آمدن ماجراهاى "شهید جاوید" و "دکتر شریعتی" و تمایل امثال آیت‌الله منتظرى به آنها یا مخالفت نکردن، کمتر انگیزه براى اعتراض به محاکمه و حبس ایشان وجود دارد و لایه‌‌هاى فوقانى گاه خود را در این باره کنار کشیده‌اند حال آنکه سالهاى قبل در جریان بازداشت و تبعید آیت‌الله منتظری، امثال آیت‌الله خوانسارى و گلپایگانى و شریعتمداری، نجفى مرعشى و... در علن و خفا نسبت به برخوردهاى رژیم با ایشان مخالفت‌‌هاى مؤثرى داشته‌اند که در فصل‌‌هاى گذشته منعکس شده است. در اینجا به یک تقسیم بندى کلی‌ترى می‌پردازیم و آن مخالفت‌‌ها و اعتراض‌‌هاى داخلی، و خارجى است:
1ـ مخالفت‌‌هاى داخلى به وجود زندانى سیاسى به ویژه آیت‌الله منتظری
اعتراض به ادامه تبعید آیت‌الله خمینى و زندانى شدن برخى چون آیت‌الله منتظرى دعوت به اعتصاب، (س‌ش357)؛ اعلام روزه سیاسى و تجمع در صحن حضرت عبدالعظیم براى رجعت امام خمینى و آزادى امثال آیت‌الله منتظری، (س‌ش371، 372)؛ یا متن اعلامیه‌اى با امضاى حوزة علمیه قم که
.jpg)
