آیت‌الله منتظری

دستگیرشدگان و زندانیان و این هم اتهامى است که همواره وجود داشته و دارد. روزى بازجو ازغندى در بازجویى علت کمک کردن به خانواده زندانیان را سوال می‌‌‌‌‌‌کندکه ایشان جواب می‌‌‌‌‌‌دهد: "همان گونه که زندانى باید نیازهایش برطرف شود و خود شما در زندان به او غذا و امکاناتى می‌‌‌‌‌‌دهید خانوادة او هم علاوه بر این که جرمى مرتکب نشده‌اند احتیاجاتى دارند که باید برطرف شود" (س ش 316). کمک مالى از سوى آیت‌الله منتظرى به زندانیان سیاسى از آن جهت مهم است که رژیم به دنبال این سناریوى ساختگى بود که خارجی‌‌ها و کمونیست‌‌ها به مبارزات، کمک مالى می‌‌‌‌‌‌کنند اما پس از این که روشن شد مبالغى که به زندانیان داده می‌‌‌‌‌‌شود از داخل کشور آن هم از سوى امثال آیت‌الله منتظرى که خود مجتهدند و یا اجازة تصرف اموال شرعیه را دارند، تأمین می‌شود براى ساواک و رژیم بسیار سخت و گران تمام شد.

در مردادماه 1353 هنوز آیت‌الله منتظرى به خلخال منتقل نشده بود که جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل آغاز شد و چون زمزمه‌هایى مبنى بر صلح با اسرائیل به گوش می‌‌‌‌‌‌رسید از طبس تلگرافى خطاب به انورسادات رئیس جمهورى مصر از سوى ایشان ارسال شد، (س ش 318).

با اینکه شهر طبس، شهر دور افتاده‌اى در کویر بود ولى بیشتر از خلخال روحانى داشت و ارتباط تنگاتنگى میان این روحانى تبعیدى با مردم برقرار شدکه وصف آن گذشت. اما خلخال گرچه این خصوصیات را نداشت ولى تواضع و فروتنى و اخلاق جذب کنندة آیت‌الله منتظرى باعث شد در آن شهر هم از فعالیت‌هاى فرهنگى ـ سیاسى و ارتباط با سایر مبارزان سرباز نزند به گونه‌اى رفتار ایشان در آنجا بر ساواک گران آمد که پیشنهاد داد مجدداً از آن مکان هم به جاى دیگرى منتقل گردد که شهر سقز در استان کردستان در نظر گرفته می‌‌‌‌‌‌شود. علت انتخاب این شهر به عنوان تبعیدگاه دیگر، سنى نشین بودن آن است بنابراین با ادامه فعالیت‌‌ها و ارتباط با مردم و علماى منطقه رژیم بر آن شد که نسبت به تغییر تبعیدگاه از خلخال به سقز موافقت کند، (س ش 324 – 323). (غافل از اینکه آیت‌الله منتظرى یکى از مبتکران وحدت میان شیعه و سنى است و حضور فیزیکى یک عالم شیعى در آن منطقه خود منشأ برکاتى خواهد بود).

مباحث و پس لرزه‌‌هاى مربوط به کتاب "شهید جاوید" در سطح جامعه هنوز وجود دارد و این مباحث در منطقه اصفهان با توجه به این که نویسنده ـ آیت‌الله صالحى ـ و یکى از مهم‌ترین تقریظ‌نویسان ـ آیت‌الله منتظرى ـ از همان منطقه است، نمود و بروز بیشترى دارد و ساواک پس از قم بر روى آن منطقه مهم کشور از جهت سیاسى و فرهنگى و امنیتی، سرمایه‌گذارى ویژه‌اى می‌‌‌‌‌‌کند و از طریق برخى به دنبال وارد کردن ضربه‌هاى پیاپى به مبارزات و آیت‌الله منتظرى است، (س ش 325).