صفحه ۴۰۹

کاملاً مشخص است. آقاى فلسفى این دو را بی‌گناه و مورد احترام روحانیون توصیف، و آنان را داراى شخصیت علمى می‌داند و ضمن گوشزد کردن تقاضاى آزادى آنان از سوى آیات حکیم و خوانساری، اجراى حکم زندان براى آنان را به صلاح دولت و کشور نمی‌داند، (س ش 143).

از جمله اعتراض‌ها می‌توان به نامه‌اى اشاره داشت که به نیویورک، کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل و پاریس، کمیته دفاع از زندانیان سیاسى ایران، ارسال شده است که ضمن اشاره به سیر بازداشت، شکنجه و تبعید‌‌هاى آیت‌الله منتظرى و ربانى شیرازى به محاکمه آنها در تیرماه 1347 تصریح و این را نمونه‌اى وحشیانه از رفتار حاکمان نسبت به مردم آزادى خواه ایران می‌داند، این نامه با امضاى حوزه علمیه قم و محصلین علوم اسلامى امضا شده است، (س ش 154).

برخى از روحانیون حوزه علمیه قم که در نجف اشرف حضور داشتند اعلامیه‌اى با عنوان "دو چهره درخشان روحانى در بیدادگاه نظامی"، منتشر کردند در حالى که آن دو را از مخالفین سرسخت استعمار و از پیکار جویان راه آزادى و استقلال می‌دانند، محاکمه آنان را فرمایشى دانسته و خواستار آزادى بدون قید و شرط آنان شده‌اند، (س ش 154).

از سندى ضمن تصریح به رایزنى آیت‌الله میرزا احمد آشتیانى براى عدم صدور حکم، به دست می‌آید که پس از فرجام خواهى نسبت به حکم 3 سال، حبس آیت‌الله منتظرى به 5/1 سال و آیت‌الله ربانى شیرازى به 2 سال تقلیل می‌یابد، (س ش 156).

به این حکم نیز از سوى آیت‌الله منتظرى و ربانى شیرازی، اعتراض می‌شود که از سوى دادرسى نیرو‌‌هاى مسلح شاهنشاهى مورد قبول واقع نشده و در تاریخ 2251347 قطعیت آن اعلام می‌گردد و خواهان اجراى حکم صادره می‌شود، (س ش 157). پس از قطعیت حکم (2251347) تا زمان اجراى حکم (581347)، آیت‌الله منتظرى با قرار تأمین آزاد می‌باشد، (س ش 158).

برخورد گاهى و معمول با محکومین سیاسى به گونه‌اى است این که پس از صدور حکم، فرجام خواهى و قطعیت آن، محکوم با قرار تأمین آزاد می‌باشد اما فعالیت‌هاى او کاملاً تحت نظر است و بر اساس شرایط و مقتضیات زمان گاهى تا سالها حکم وى اجرا نمی‌شود. چنین رویه‌اى درباره آیت‌الله منتظرى پس از قطعیت حکم اجرا می‌شود و در گزارش‌‌هاى ساواک سخن از جری‌تر شدن در ادامه مبارزه و سماجت در فعالیت‌‌هاى سیاسی، به میان آمده است و اینکه مجازات گذشته در روحیه ایشان مؤثر نبوده، بنا بر این با عفو و بخشودگى موافقت نمی‌شود، (س ش 159 ـ 158).

ناوبری کتاب