صفحه ۹۳

به ویژه شنوائی و بینائی - چون شریف ترین حواس ظاهری هستند - تمثل می‎یابد و قهرا با بینائی خود، شخص محسوسی (جبرئیل) را که در نهایت نیکی و نیکوئی است می‎بیند، و با شنوائیش سخن منظومی (فصیح و بلیغ) را که در منتهای خوبی و فصاحت است می‎شنود. پس آن شخص همان فرشته فرود آمده به اذن خداست که حامل وحی الهی می‎باشد، و آن کلام (هم) همان کلام حق تعالی است؛ و به دست آن فرشته، لوحی است که در آن کتابی است که همان کتاب خدا می‎باشد و این امر (فرشته) تمثل یافته با آنچه همراه او یا در اوست تنها یک صورت خیالی، که وجودی خارج از ذهن و تخیل ندارد، نیست؛ چنان که کسی آن را می‎گوید که او را بهره ای از عالم باطن نیست و گامی در اسرار وحی و کتاب ندارد، همانند برخی از پیروان حکیمان مشائی، پناه برخدا از این عقیده ای که ناشی از نادانی نسبت به چگونگی انزال و تنزیل (کلام و کتاب خدا و فرشته) است... .

ای دوست من ! برتو است که بدانی: ملائکه دارای دو ذات و جنبه هستند، ذات و جنبه ای حقیقی (که با قطع نظر از موجوداتی پائین تر از خود دارند) و ذات و جنبه ای اضافی که (به واسطه ارتباط و اضافه اشراقیه به مادون خود دارند و) مضاف و مرتبط با مادون آنهاست، همانند اضافه و ارتباط نفس با بدن، (البته) نه این بدن (مادی و ظاهری دنیوی) مرکب، دگرگون، نوشونده ای که در دو زمان بقاء ندارد - همان طور که در مباحث طبیعت (و حرکت جوهری) دانستی - بلکه

ناوبری کتاب