صفحه ۷۲

نقش پیامبر(ص) در حوزه وحی

و تشبیه درست و نادرست آن به نقش زنبور در عسل دادن

سخن آقای دکتر:

جناب آقای دکتر سروش ادامه می‎دهند:

"محمد کتابی بود که خدا نوشت و محمد کتاب وجود خود را که می‎خواند قرآن می‎شد. و قرآن کلام خدا بود. محمد را خدا تألیف کرد و قرآن را محمد. و قرآن کتاب خدا بود. همچنان که زنبور را خدا آفرید و عسل را زنبور. و عسل فرآورده وحی بود".

پاسخ:

امر دوم که در آغاز مقال به آن اشاره گردید و وعده ذکر آن داده شد و اینجا به مناسبت در ذیل سخن به آن پرداخته می‎شود، این است که: خداوند زنبور را آفرید و به آن وحی کرد که چگونه خانه بسازد و عسل دهد و به واسطه زنبور هم عسل را آفرید؛ پس زنبور، عسل را به تعلیم و وحی الهی تولید کرد ولی زنبور خودش مؤلف و ایجاد کننده آن وحی برای خود نبود؛ بلکه نسبت به آن وحیی که بر او شد تنها حالت پذیرش و آموزش یابی داشت. حال اگر مراد از تشبیه کار پیامبر(ص) به کار زنبور این است که همان طور که عسل به طور مستقیم و مباشرتا از زنبور تولید یافته است کلمات و جملات لفظی و مادی قرآن که حاوی

ناوبری کتاب