صفحه ۷۱

پیامبراکرم (ص) هم در مقام ابلاغ با دیگران فرامین "قل" را آورده است؛ و این نشانگر این است که قرآن، کلام پیامبر(ص) نیست و او هر آنچه را به وی القاء می‎شده ابلاغ می‎نموده است. و چنانچه قرآن کلام پیامبر می‎بود حداقل در مقام ابلاغ، الفاظ "قل"ها را حذف می‎نمود تا از تعارف در سخن نگریزد و دیگران را هم به اشتباه نیندازد! اما آیه: (ان کنت فی شک مما أنزلنا علیک ...) سوره یونس، آیه 94. خطاب در آن نیز به پیامبر(ص) است، همچنان که خطاب در آیه: (ان کنتم فی ریب مما نزلنا علی عبدنا...) سوره بقره، آیه 23. به امت است؛ و لازمه توجه حقیقی خطاب به پیامبر(ص) در آیه اول، شک داشتن او نیست تا گفته شود: "ارتدکسی اسلامی که چنین نمی اندیشد"؛ و نتیجه گرفته شود که پس خطاب در آن آیه باید حقیقتا متوجه غیرپیامبر باشد. زیرا هر دو آیه ذکر شده به صورت قضیه شرطیه است و همان طور که در کتب منطقی و حکمی بیان شده است صدق قضیه شرطیه مستلزم صدق طرفین آن نیست بلکه لازم، صدق ارتباط بین مقدم و تالی و ملازمه بین طرفین است؛ خواه طرفین واقعیت و تحقق خارجی داشته باشند خواه نه. پس آیه ذکر شده صادق است و خطاب در آن هم به پیامبر(ص) است با اینکه او هیچ تردیدی در وحی نازل بر خود ندارد.

ناوبری کتاب