صفحه ۱۵

اندیشمندانه و اندیشورانه به آن بنگرند و آن را محققانه همراه با نزاکت و رعایت روش و ادب مناظره و عاری از کینه توزی و اغراض سیاسی مورد بررسی و تحقیق و نقد قرار دهند و از تکفیر و تفسیق که به حقیقت جهد عاجز است به شدت بگریزند.

این جانب پس از انتشار نظریه مذکور از طرق گوناگون به صورت کتبی و شفاهی مورد سؤال مکرر پیرامون آن واقع شدم و چون پاسخ به آن همانند پاسخ های فقهی نیست که بدون تحلیل و استدلال، جایگاه مقبولی داشته باشد، علیرغم حال خسته و مشغله زیاد و فرصت کوتاه به طور اجمال پاسخی درباره آن نظریه مکتوب داشتم؛ ولی اندک زمانی پس از آن، جناب آقای دکتر سروش دام عزه در ضمن پاسخی که در همین ارتباط به یکی از علماء دامت افاضاته داده بودند به گونه ای سخنان این جانب را هم مورد نقد قرار دادند که به درخواست اکید برخی از دوستان در آن رابطه به نگارش پاسخ دیگری که نسبتا مفصل است پرداختم؛ و در واقع هر دو پاسخ در موضوع مورد بحث، مکمل یکدیگر می‎باشند. و اینک هر دوی آنها در این مجموعه گردآوری شده و امیدوارم این کوشش ناچیز مقبول مقام احدیت جل جلاله و حضرت رسول اکرم (ص) و اولیای

ناوبری کتاب