صفحه ۱۴۹

مواهب الهی است و خداوند هم خود سینه قابل را شرحه شرحه می‎کند و گنجایش آن را افزون می‎نماید و هم او شرح درد اشتیاق را برایش بازگو می‎کند. (الم نشرح لک صدرک) و (علمک ما لم تکن تعلم) .

تعبیر به نزول و دلالت آن بر دو سویه بودن وحی و قرآن

تعبیر به نزول قرآن نیز که به معنای فرو آمدن آن از مرتبه ای بلند است دلیل نقلی بر بشری نبودن قرآن به لحاظ ذات خود و بشری شدن آن در مرتبه عالم حس بشری و فرودگاه انسانی است؛ و پیامبر هم که واسطه ابلاغ آن بود با چهره فرا بشری خود معنای بلند عقلی و صورت الفاظ آن را تلقی و دریافت کرده و با چهره بشری آن را تبلیغ می‎نمود. و اگر تنها جنبه بشری می‎داشت و وحی نازل بر او سراپا بشری می‎بود هیچ فرقی بین او و دیگر انسان های زمان او و قرآن و دیگر سخنان نبود؛ و وحی کردن بر او در بین آن همه انسان هم ترجیحی بدون مرجح بلکه ترجح بدون مرجح که امری محال است، می‎بود.

آری، برخی هم روزگاران تنزیه گرای افراطی پیامبر(ص) می‎پنداشتند که او باید تنها چهره فرابشری داشته باشد و می‎گفتند: (ما لهذا الرسول یأکل الطعام و یمشی فی الاسواق) ؛سوره فرقان، آیه 7. "چه چیزی است این پیامبر را که غذا می‎خورد و در بازارها راه می‎رود". و بعضی دیگر از تفریطگران تشبیهی هم گمان می‎داشتند که انبیاء تنها

ناوبری کتاب